Përktheu Arben Çokaj
DËMTIMET QË PASOJNË, MË TË RËNDA NGA SA ISHIN PARASHIKUAR
Dëmtime të pakthyeshme të mushkërive të gjetura në të sëmurët e rikuperuar nga Covid-19 në klinikën universitare të Innsbruck.
oe24.at – Innsbruck. Tani nuk është më e diskutueshme që Covid-19 duhet të merret seriozisht si një sëmundje serioze. Se si efektet e mëvonshme do të kenë ndikim, do të bëhet e qartë hap pas hapi. Pacientët e rikuperuar që merren me zhytje janë gjithashtu në një rrezik të veçantë. Ndryshimet masive në mushkëri mund të rrisin ndjeshëm rrezikun e aksidenteve, tha mjeku i moshuar i Klinikës Universitare të Innsbruck, Frank Hartig.
Ai kryeson departamentin e urgjencës në spital dhe është koordinatori përgjegjës i krizës për pacientët me Covid-19. Në klinikë, mjekët kanë trajtuar dhjetëra pacientë me koronavirus gjatë javëve të fundit, nga përhapësit pa simptoma deri tek pacientët me kujdes intensiv me makinën e zemrës së mushkërive. Midis tyre ishin gjashtë zhytës aktivë, të gjithë nuk kishin nevojë të mjekoheshin në spital, por shëroheshin në karantina shtëpiake. Të gjithë ata nuk ishin raste të rënda, sëmundjet e tyre ishin 5-6 javë më parë dhe konsiderohet se janë shëruar. Por ata nuk mund të zhyten më. “Dëmtimi i mushkërive është i pakthyeshëm,” tha Hartig në një intervistë me APA. Dhe kjo përkundër faktit se ata u konsideruan klinikisht të shëndetshëm pas disa javësh kontrolli dhe treguan vetëm simptoma individuale siç është kollitja ose performancë e zvogëluar e mushkërive.
Ata që shërohen, do të kenë nevojë për trajtim edhe më pas
“Kjo është tronditëse, ne nuk e kuptojmë se çfarë po ndodh këtu. Ata ndoshta janë pacientë të përjetshëm, kështu që nuk ka rëndësi nëse zhyten përsëri ose jo,” tha mjeku. Lajmi i keq u bë i qartë nga CT të mushkërive. “Ata nuk u bënë aspak më të mirë në imazhe,” tha Hartig. “Si një mjek urgjence me 20 vjet përvojë, ju gëlltiteni, kur shihni diçka të tillë në një pacient 40-vjeçar“.
Në kontroll pas disa javësh, dy pacientë treguan mungesë të konsiderueshme të oksigjenit kur ishin nën stres si një shenjë tipike e shmangies së vazhdueshme të mushkërive. Në dy pacienta të tjerë, bronket kishin ende shumë ngacmime kur ishin nën stres, si te astmatikët. Katër nga gjashtë zhytësit treguan ende ndryshime mbresëlënëse të mushkërive në kontrollin me CT. “Unë madje u bëra Röntgenografi, për të parë nëse ata i kishin këmbyer fotografitë, sepse një pacient i shëndetshëm ishte ulur para nesh,” tha Hartig. “Kur ata panë fotot e tyre, kjo ishte shokuese për ta,” tha mjeku. “Duhet të kontrolloni rregullisht me një dëmtim të tillë në mushkëri.”
Në çfarë mase efektet afatgjata mbesin në mushkëri është e paqartë sipas mjekut dhe aktualisht është spekulative. “Ne nuk e dimë se sa prej ndryshimeve do të zgjasin,” tha mjeku. Sidoqoftë, kur shikohen gjetjet, është e vështirë “të besosh në shërimin e plotë“. Prandaj ai publikoi një raport të përkohshëm në revistën e zhytjeve “Wetnote” për të paralajmëruar zhytësit aktivë. “Pas një infeksioni të Covid, edhe nëse keni vetëm simptoma të buta, patjetër që duhet të keni një doktor zhytës, që t’ju ekzaminojë plotësisht, edhe nëse ende keni një ekzaminim të rregullt mjekësor,” tha Hartig.
Pacientët me koronë të shëruar nuk duhet të ushtrojnë ushtrime
Në asnjë rrethanë nuk duhet që pacientët e mëparshëm ta praktikojnë sportin e tyre gjatë verës pa sqarime. Tashmë ka një debat midis mjekëve për ventilimin artificial. Gjithnjë e më shumë profesionistë mjekësorë po vëzhgojnë gjendjen e pacientëve me Covid-19, që përkeqësohet shpejt, sapo futen në trake (intubojnë) dhe lidhen me një pajisje të frymëmarrjes. Prandaj spitalet në ShBA janë përpjekur të vonojnë ventilimin për aq kohë sa të jetë e mundur. Paralajmërimet e para erdhën nga Italia, ku shumica e pacientëve të ventiluar vdiqën.
Vëzhgime të tilla bëhen edhe në klinikën në Innsbruck. Pacientët vijnë në ambulancë me ngopje të ulët të oksigjenit (insuficiencë respiratore), përveç rritjes së ritmit të frymëmarrjes, ato janë mirë sipas rrethanave, megjithëse sipas librit shkollor ato duhet të intubohen menjëherë në rastin e gazrave të tillë të dobët të gjakut, njoftoi Hartig. “Nëse u jepni atyre dy litra oksigjen, ngopja e oksigjenit do të bëhet pak më mirë, por disa orë më vonë, shumë prej tyre janë në njësinë e kujdesit intensiv me intubacion dhe dështim të rëndë të mushkërive“, tha mjeku. Shumë mjekë mendojnë se oksigjeni shkakton kaskadat.
“Është shqetësuese ajo që ne përjetojmë dhe çfarë bëjmë në njësinë e kujdesit intensiv dhe është e qartë se sa pak dimë,” tha Hartig. “Ne po flasim me njerëz dhe ndjehen sikur janë mbi mal dhe ata po vdesin dy orë më vonë,” tha mjeku i urgjencës. Në rastin e njerëzve me sëmundje serioze, ndonjëherë tregohet se oksigjeni gjithashtu mund të jetë kundërproduktiv. Zhytësit kanë një nivel më të lartë të oksigjenit kur zhyten, për shembull nëse ushtrojnë sport me Nitrox, një përzierje e azotit me oksigjen. Kjo mund të jetë e rrezikshme nëse “indi i mushkërive është akoma i ndjeshëm“, paralajmëroi Hartig. “Për këtë verë ne jemi të varur nga mendimet e ekspertëve,” ai theksoi se studimet do të jenë në dispozicion vetëm vitin e ardhshëm.
Kuratorium für Verkehrssicherheit (KFV) (Bordi i Administratorëve të Sigurisë në Rrugë) paralajmëroi se humbjet e performancës për shkak të efekteve të vonshme mund të ndodhin edhe në sporte të tjera. Ekzaminimet e sakta të fitnesit sportiv janë thelbësore. “Informacioni i posaçëm për atletët, klubet, por edhe për mjekët do të jetë veçanërisht i domosdoshëm në të ardhmen“, tha zëdhënësi i KFV dhe eksperti i parandalimit të sportit Johanna Trauner-Karner.
