RAYMOND CARVER
1938 – 1988
Raymond Clevie Carver Jr. (25 maj 1938 – 2 gusht 1988) ishte një shkrimtar dhe poet amerikan me tregime të shkurtra. Ai konsiderohet të jetë ndër më të mëdhenjtë e Amerikës…
Lëvizja letrare: Minimalizmi, realizmi i ndyrë
Periudha: 1958-1988
Zhanër: Tregim i shkurtër, poezi
Bashkëshorti: Maryann Burk; (m. 1957; div. 1982); T.
Jemi në episodin e tretë të poezive të Raymond Carver, dhe sot është koleksioni “Oltremare” i vitit 1986, përsëri me përkthimin nga Riccardo Duranti dhe Francesco Durante. Që nga prezantimi nga Tess Gallagher: Shumë nga poemat më të fundit kanë karakteristikën e një ditari në të cilin natyra dhe jeta vëzhgohen moment për moment. Ndihemi të shpëtuar dhe të shoqëruar nga fryma që banon në to. Pikëpamja e Ray-së, të cilën ai shpesh e rrëfen tek personi i tretë, e vendos atë krahas lexuesit, për t’i shkruar ngjarjet me ndjenja të përziera ndërsa ato shpalosen. Carver është një poet me fleksibilitet të madh ekzistencial dhe aftësia e tij për të mbajtur në ekuilibër të kundërtat, ndërsa zgjidh degëzimet, pa u mbështetur kurrë në njërën nga të dy palët, është ekuivalent me inkurajimin për ne.
Ndonjëherë, pa ndjerë ndonjë siklet, Ray përdori të njëjtat ngjarje ose të njëjtat momente të vetëdijes si në poezi ashtu edhe në tregime. Vargjet shpesh sqarojnë një substrat emocional ose biografik të lënë në hije në tregime. “Shfrytëzojeni sa më shumë”, tha ai. “Mos lini asgjë mënjanë për më vonë.”
Kjo është një përzgjedhje e të preferuarave të mia, por unë do të bëja gabim bukurinë e koleksionit nëse nuk ju nxisja t’i lexoni të gjitha.
Përktheu: Faslli Haliti
DRURI BALSA
Babai im është në sobat që skuq vezë
dhe tru. Por kush është i uritur
Këtë mengjes ? Ndiehem i lehtë
si druri i balsës. Sapo u tha diçka.
Nëna ime e tha. Ç’ështe atje? diçka,
vë bast, se ka të bëjë me paratë. Unë do të bëj pjesën time
nëse nuk ha. Babai i ktheu shpinën në sobave.
“Tashmë unë jam në tokë. Mos më bëj që të fundosem më thellë. ”
Drita rrjedh nga dritarja. Dikush qan.
Gjëja e fundit që mbaj mend është erë e keqe
e vezëve të djegura dhe të trurit. Në mëngjes
copëtohet në plehra dhe përzihet
me gjëra të tjera. Më vonë, ai dhe unë
udhëtojmë me makinë për në deponi, dhjetë milje larg.
Asnje fjale. Hedhim doreza dhe kuti
në një grumbull të zi. Cijasin minjtë.
A fishkëllejnë duke tërhequr jashtë nga zarfet e kalbura
duke u zvarritur barkazi. Ne hipim në makinë
për të parë tymin dhe zjarrin. Motori është i ndezur.
E nuhas ngjitësin e modelve në gishtat e mi.
Ai më shikon ndërsa i vë gishtat në hundë.
Pastaj ai shikon përsëri drejt qytetit.
Ai do të donte të thoshte diçka, por nuk mundi.
Është Milliona e miliona milje larg. Të dy jemi shumë larg
nga këtu e megjithatë është dikush që qan. Dhe atëherë
Unë fillova të kuptoj se si është e mundur
të qendrosh ne nje vend. Por edhe në një tjetër.
KU KISHIN JETUAR
Kudo që të shkonte atë ditë ai ripërshkonte
të kaluarën e tij. Ai kapërcente grumbuj
kujtimesh. Shikonte brenda dritaresh
të cilat nuk i përkisnin më atij.
Punë, mjerim dhe fare pak para.
Në ato kohë ata jetonin me forcën e vullnetit,
tepër të vendosur për të qenë të pathyeshëm.
Asgjë s’do t’i kishte ndalur ata. Të paktën
për një kohë të gjatë.
Në dhomën e motelit
atë natë, në dritat e parë të agimit,
ai mënjanoi një perde të dritares. Pa retë
të grumbulluara kundër Hënës. U përkul
te xhami. Kishte një draft të ftohtë
që preku zemrën e tij.
Të doja, mendoi ai.
Të doja shumë.
Para se mos të të doja më.
XHUNGLA
“Nuk kam veçse dy duar ”,
thotë stjuardesa shumë e bukur.
Ajo ecën mes sedileve
me tabaka e del kështu
përgjithmonë nga jeta e saj,
mendon ai. Në të majtë të tij,
shumë më poshtë, shikojnë dritat
në një fshat mbi majën e një kodrine
në zemër të xhunglës
që ai s’ befasohet kur shumë prej atyre
gjërave të pamundura
kanë ndodhur
dhe sheh atë të kthehet dhe të ulet
në vendin bosh të rreshtit pranë.
“Ju zbrisni në Rio
apo vazhdoni në Buenos Aires? ”
Përsëri ajo tregon
një palë duar tepër të bukura.
Unaza të argjendta të mëdha
që burgosin gishtat, byzylykun e artë
që qarkon kyçin e dorës.
Jam në ajër diku
mbi avujt e Mato Grossos.
Është shumë vonë.
Ai vazhdon të sodisë duart e saj.
T’i fiksojë gishtat e saj të ndërthurur.
Kanë kaluan muaj, dhe
është ende shumë e vështirë të flasësh për të.
