Nga MUSTAFA V. SPAHIU
N Ë N A . I M E
– Përjetësisht i përulem hijes së saj –
Nëna ime –
s’kishte fustan mëndafshi t’Lahores,
flokët i kishte shpeshtake –
grunaja të Anamoravës,
erdhi nuse e re, u frutnua dhe u diellnua…
Nëna ime –
s’kishte unazë me xhevahir Hindustani,
I kishte gishtat e shpejtë – sovajkë! –
çdo ditë ia shtonte gjallërinë
shtëpisë pastërtinë – bujarinë,
prokopinë e katandinë –
s’e këpuste perin e pajtueshmërisë…
Nëna ime –
s’ishte zyshe, as profesoreshë
(me veshje kombëtare vesh),
I dinte të gjitha ninullat e rritës,
këngët e punës, këngët kreshnike,
ritet e motmotit, grishjen e shiut –
këngët e bletës, baladat e lashta,
epikën e trëndafilave – këngën e dasmës,
të çeizit – temenarat e nuseve me duvak;
përrallat popullore, misrat n’hamullore
(nafakëlindur me një çun dëshiri)
kithin e dashurisë në bebëza
dhe tërë emrat e luleve –
në pllajash e bregore…
Nëna ime –
kishte një kopsht – sofër hëne, – i
mbëltonte lulet më të kumakëta
(me aromë mahnitëse)
për zemrat e njerëzimit…
– Aty s’mbyllej porta guacë magjike –
pas kopshtit të nënës ishte një kopsht
blerak – si Kopshtet e Semiramidës,
me një qiell blu – Ujëvare të Mirushës,
aty – gërshetoheshin ëndërrat – mërli…
Nëna ime –
s’kishte makinë qepëse, as lavatriçe,
duart i kishte të zellshme – bletëbardha,
rrezet e diellit i bëheshin gjilpëra –
ylbereve ua huazonte arnat e larme
m’i qepte të grisurat në këmishë,
xhaketës e pantallonave..
Sa i lumtur isha me nënën time,
Sa i varfër jam për arnat e NËNËS!
Ndoshta e magjepsi amshueshmëria…
Dhèvendlindje, 1980,
Shkup, 1993.
NE DUAM PAQE ME RREZE
Para portave t’ylbereve,
Dëgjova kalimthi n’trumzë
Ç’thanë disa fëmijë me fantazi:
– Ne duan paqe,
Ne duan rehati – liri!
Në ne përflaket djalëria,
Bulëzon dashuria, brohoria,
Jeta lulëzon, diellnon –
T’ecim nga portat e rinisë;
Ta vizitojmë laboratorin e bletëve…
Njerëz zemërshpirtkulluar,
Njerëz zemërbardhë të mrekulluar,
Largonie perden e errësirës,
Flakni maskat e tmerrit!
Buzëqeshni si lilat me rruaza vese,
Grishni pëllumbat e bardhë,
Zgjeronie vallen miqësore –
Shtrinie shikimin në malbreze –
Oleandrore ditësh dantelore,
Sytë le t’iu shkrepin dashuri agimore.
– Ne s’jemi fëmijëri e luftës
(buzët tona duan pranverë)!
Edhe pse në Ne –
Ende plagët tuaja na sëmbojnë!
Ne duam vetëm siguri,
Ne duan vetëm rehati – liri! –
Mbi qepallat tona qiell kaltërosh,
Diell të ngrohtë t’ardhmërisë
Dhe pringrimin e barit galdosh!
Nuk duam, jo nuk duam!
Me luftë ta na frikësoni
(thotë një vocrrak shtatselvi),
Nuk duam ëndërrat tona
Të na zhdaravitën, –
Ne duam lojë e freski të përrenjve,
(të zbresim në pallatet e thneglave)!
Si gjithë fëmijët e botës – vetëm sytë
tanë le të puthen si vjollcat, si yjet e parë!
Ne duam vetëm rehati – liri! –
Mësim dhe dituri!
Fëmijët!
Janë një orë që s’ndalet kurrë,
Kurdiset nga ëndrrat e tyre…
Në Anamoravë, qershor 1993
SI VINË ËNDRRAT
– Ëndrrat shpërndahen si rreze ndër lule…
– poeti –
Oh, ëndrrat e fëmijëve – bukurezash,
kush mund t’ia qëllojë – ngjyrë korale,
– Deti s’ka mbarim… – kush e di? –
Pse i këpusin frenjtë e luspave t’peshqve,
Ëndrrat si burime, si pasqyrëza të lëvizshme
dhe në sa meridiane e cepash
çerdhohen?
Gjakojnë të hyjnë në çdo nënkresë
si rrezet e dashurisë lehtë lëshohen
– kutia hapet – dalin ëndrrat!,
me ngulmë futen në çdo portë, dritare
me oxhakpastruesin zbresin së tokthi,
bile edhe nëpër katinare guaskash, i
bartin kurrillat mbi krahë –
vijnë si albatros triumfi, ëndrrat
në qeshje – hedhur buzëdetit,
dallgëzohen bregliqenit…
Fshihen në sheshlogun e dhomës
flutura të padukshme
me radarët e tyre të përsosur
i kërkojnë fëmijët, gjyshelocet
(ku janë, e ku s’janë)
që t’u blerohen mbi qepalla,
duan t’i ndalin lodrat e tyre
për një çast, s’ka dorë që t’i zërë;
ua falin shiun e artë të gjumit
të sjellur nga kopshti magjik,
ato e ruajnë çelësin kaherë të kërkuar
për ta çelë botën fëmijërore –
është mbuluar me vellon më të bardhë,
ëndrrat në çdo oborr mbjellin shpresë
për çdo natë mjafton një ëndërr e azurtë
që vjen e lehtë si ninulla e nënës –
kënga e motrës, plisi i tatëloshit, duke
shfaqur dëshira – qiell i dëlirë –
s’i kanë parandier asnjëherë më parë,
e shfaqin lojën e fantazisë së fluturave
asnjëherë të sosur…
Si vijnë ëndrrat askush s’i di,
janë interesante kur vijnë –
burojnë nga romanet e kujtimeve,
përjetimeve, udhëtimeve, rrëfimeve
që s’kanë fund…
Banojnë në një gjol rrethuar me buzeqeshje
e fshehin shpirtin e pranverës së tyre…
Ziliqarët kot i lëshojnë skifterët,
për gjumin e niposhit tim, të fëmijëve,
çupërlinave sykaltëroshe,
kur të kumbon qetësia – trimëria,
aty zhdaraviten në të pesë anët,
duart e tyre të padukshme i lypin –
duart e vocrrakëve, për ta shtruar
vallen e re të ëndrrave – ato zgjohen
që menatë për t’i parë – yjet –
si buzëqeshin fëmijët në gjumë,
si shndërrohen në trëndafila,
si shilarzen në krrelat e fëmijëve,
ëndrrat e paralajmërojnë një at
me krah të kaltër me botën fëmijërore
mbi shalë telatini – bukurie e sihariqesh,
– Si vijnë ëndrrat – pahitëse…
Kush ua ndriçon rrugën?
Vargjet pëshpërisin me ylbere…
Shkup, 28 maj 1986
