Vjollca Tiku Pasku
Tregim
Sapo isha kthyer nga emigrimi për disa ditë pushimi. Doja të shijoja gjithë kuitancën e ditëve të pranverës dhe të ngopesha me ajrin e vendlindjes. Shtëpia ime atërore ishte njëkatëshe me avlli, e mbajtur mire. Ajo ishte si kërthiza e vendqëndrimit e të gjitha motrave të mia. Kudo që shkonim ktheheshim aty, dhe ata gurë na prisnin buzagaz. Në hapësirën rreth e qark, me pemë të ndryshme doja të incizoja zërin më të thekshëm të zogjve, të filmoja gjithë bukurinë e luleve me sytë e mi, të fiksoja në flegrat e hundës gjithë aromën e tyre. Këtë koktej pranvere doja ta ruaja në tabakanë e kaltër të qiellit dhe kujtesa të ma servirte sa herë ndihesha e malluar në emigrim.
Përkëdhelja çdo gur të avllisë që koha e kishte gërryer me stuhitë transitore, apo me puthjet e përvëluara të diellit. Ndjenjat e fëmijërisë më pushtuan dhe doja të hidhesha, të kërceja, të marrosesha bashkë me ajrin. Syri më zuri disa tulla të hequra, që kishin formuar një vrimë të madhe katrore me shtëpinë fqinjë. Ajo vrimë dikur e vogël, më lidhte me miken time më të mirë në vogëli. Para disa vjetësh e kishin shitur shtëpinë, e cila ishte blerë nga një familje tjetër. Teksa po sistemoja tullat e avllisë, dëgjoj një ngashërim të mbytur. Hapa sytë kureshtarë dhe pashë një vajzë të vrarë nga dhimbja. Lotët e saj rridhnin si tufat e shpendëve të zinj, dhe krahët e ujshme viganë nuk lejonin të depërtonin grimca drite, e më pas gremiseshin për tu shkrirë në marshin funebër që luante shpirti. Më erdhi keq, u afrova ngadalë dhe i thashë:
– Më fal që hyra nga muri. Jam fqinja përbri. Më quajnë Jeta. Shtëpia e blerë prej jush ishte e shoqes sime të fëmijërisë. Të gjithë janë jashtë vendit. Mund të të quaj si miken time, megjithëse jam më e madhe në moshë. Kam parasysh thënien e një profesori që thotë se, çdo problem ka zgjidhje në jetë, veç vdekjes.
-Mirë e the, veç vdekjes- miratoi ajo -Nuk të kuptoj, mos vallë je e sëmurë?
Ajo ngriti sytë e përlotur, sikur donte të depërtonte në retinat e mia. Ishte shumë e dobët. Thuajse një tis lëkure mbështillte një grumbull kockash. Sytë e tërhequr në dy gropëzat e thella dukeshin si dy ullinj të kalbur të rrethuar nga qeskat e zeza të mbyllura të vuajtjes. Lëkura e fytyrës tregonte formën e saj ovale. Kur ishte e shëndetshme duhej të kishte qenë e bukur, ndërsa tani ajo dukej si lule e tharë, nga thëllimi i papritur. E mora prej dore dhe u ulëm tek dy stolat e gurit pranë pemës me lule molle.
– Po të tregoj historinë time, -tha ajo- ato kujtime nuk i ngre qielli, dhe nuk ulen as në tokë. Isha viti i parë në gjuhë-letërsi. Atëherë isha e bukur. Më pëlqente të tërhiqja vëmendjen e të tjerëve. Megjithëse shoqet e mia kishin nga një të dashur, dhe kishin hyrë në rrugën e kënaqësisë trupore, unë mendoja se kur të dashuroja me zemër do ti jepja edhe shpirtin tim. Nuk kaloi shumë dhe një djalë me emrin Laert, filloi të ndeshte gjithmonë rrezen e vështrimit tim. Një ndjenjë e rrufeshme më zgjoi nga mbretëria e përgjumur dhe ndezi lulezjarri në zemrën time. M’u duk sikur banoja në mbretërinë e valëve të kuqe të ndjenjave. Shpirti im mori në dorë spektrin e dashurisë dhe jetoja në botën që unë shndërroja si me shkopin magjik të Zanës. Kambanorja e ndjenjave nuk pushonte asnjëherë së rrahuri. Agjentët e ajrit më vishnin sytë. Të gjitha shoqet e mia më thanë “‘kujdes , nuk flasim mirë për atë djalë”, por mua arsyeja më dukej demon. Ai ishte për mua idhull, tempull, Perëndi. Ai ishte mesatar, me sytë të qeshur të mëdhenj e me flokë të drejtë, që i ndriste gjithmonë me brilantinë, i veshur gjithmonë shik, me një fjalë simpatik. Një ditë pas leksionit m’u afrua dhe më foli:
– Përshëndetje Lindita. Më quajnë Laert. Dita ime e vërtetë lind nga sytë e tu. Madje edhe natën më je futur në ëndrrat e mia. E kam të pamundur mos të shoh, mos të mendoj për ty, mos të shkel në hapat e tua. Do të dëshiroja të njihemi më nga afër…
Natyrisht, unë pranova. Në një nga ditë në vazhdim, ai më shprehu dashurinë e tij, me fjalët magjike “të dua”. Shikimi i tij ndeshi në fortifikatën me dyer të hapura të syve të mi. E kuptoi që unë isha tërësisht e dashuruar pas tij, si shigjeta e busullës, që tregon vetëm një drejtim. Zemra ime bubullinte tik-taket e saj, dhe u strehua në gjoksin e tij, për të kërkuar simetriken e lumturisë. Nuk flisja dot. Më dukej sikur isha në një ëndërr dhe s’mund të rendja, isha si e ngërthyer nga një stuhi e zjarrtë. Ai vazhdoi:
-Nëse nuk më do, atëherë nuk do më shohësh më…
Kur dëgjova këto fjalë zemra më ngriu. Kush vallë e ka këtë forcë dhe këtë energji kaq të madhe sa nga njëri çast në tjetrin zhegu përvëlues i diellit të ngrijë si akullnajë… Fjala apo ndjenja? Me shpejtësi i thashë:
-Edhe unë të dua…
Sytë e tij ndriçuan si të tigrit. Atëherë më puthi lehtë. Më dukej sikur çdo puthje lindte një fidan i cili rritej dhe çelte nga një lule. Dashuria m’i zuri sytë. Vegimet e saj më shfaqnin qiellin me vesën transparente të ndjenjës. Një copëz e këtij qielli, më shëtiste në yjet e kuq dhe tokën me gjelbërim. Në njërën prej këtyre netëve u bëra gruaja e tij në shtratin e vezullues të hënës. Mendoja se isha në krahët e dashurisë që nuk do më lëshonin kurrë. Arkitekte e ëndrrës, ndërtoja mure të njomë shtëpie, fëmijë, profesionin e adhuruar e mbi të gjitha projektoja dritë mbi rrugën e jetës. Një ditë ai erdhi vetëm në shtëpinë time dhe më kërkoi dorën. U justifikua për prindërit e tij, se nëna ishte e sëmurë, ndërsa i ati nuk largohej, pasi i shërbente asaj. U habita sepse nuk më kishte thënë diçka të tillë. Prindërit e mi, ma kishin lënë në dorë fatin tim. Edhe pse nuk u pëlqeu shumë zgjedhja ime, ata e pranuan. Laerti tani që siguroi fejesën, më bindi të punonim të dy së bashku jashtë vendit, pasi ekonomia jonë nuk do të rregullohej asnjëherë me rroga shteti. Shkollën mund ta vazhdoja me korrespondencë. Bleu dy viza dhe udhëtuam me avion në drejtim të Belgjikës. Pasi arritëm, morëm një taksi dhe ndaluam tek një ndërtesë e madhe. Diçka të keqe ndjeva në shpirt. Hajde, më tha, më tërhoqi prej krahu, dhe u futëm në portën e madhe të rrethuar me hekura. Më krijoi përshtypjen e një burgu. Dy njerëz erdhën drejt nesh, më kapën me forcë dhe më mbyllën në një dhomë. U tmerrova, nuk e mblidhja dot mendjen, se ç’farë kishte ndodhur. Nuk doja ta besoja, mos vallë…jo, jo…ai ishte dashuria ime…Teksa mendoja, befas një njeri i veshur me lëkurë të zezë dhe mustaqezi m’u hodh përsipër si një dem eksituar. Më shqeu rrobat…kundërshtova me të gjitha forcat…Por ai hoqi rripin prej lëkure të pantallonave të tij dhe filloi të më godiste shumë herë fuqishëm mbi trupin tim. Rrëpirat e gjakut i lëpinte me qejf, si vampirët që ndjejnë ekstazë kur thithin gjak. Klithmat e mia dukeshin sikur e kënaqnin. Çdo goditje nxirrte një mllef. Një film horror që luhej në realitet. Kur mbaroi punë, tha:
-Do të punosh për mua bukuroshe, i dashuri yt të shiti. Do nxjerrësh të gjitha paratë e shitjes dhe fitimin tim…
Kur dëgjova këto fjalë e alivanosur prej rrahjes dhe poshtërimit, pësova në psikozë një goditje akute. Nuk e di sa kohë isha e pavetëdijshme dhe ç’bënë ai me mua. Di që kur u përmenda më dhanë me forcë një kapsulë droge “ekstazia”…
Kjo gjendje vazhdoi tre muaj. Kështu filloi skëterra e jetës sime. Shihja panteonin e shpirtit të dhunuar. Hija e zezë e kishte ngërthyer në sarkofagun e kyçur hermetikisht të humnerës, ku më kishin hedhur. Fati im mbante vulën e të dënuarës. Edhe po të ekzistonte ferri, aq më bënte. Më zi se ferri i kësaj toke nuk mund të ketë. Era e keqe dhe kupat e bardha që derdheshin mbi trupin tim më tmerronin. Ëndërroja të vdisja, por s’kisha asnjë mundësi. Mumja e trupit tim lëvizte për inerci të drogës. Një herë kur isha me mendje të kthjellët, iu afrova mustaqeziut dhe i shërbeva. Pasi u kënaq prej shërbimit tim e pyeta:
-Përse ke gjithë këtë mllef kundër femrave?
-Sepse të gjitha jeni kuçka…- tha ai.
-Ty diçka duhet të të ketë ndodhur, -i thashë.
Ai mundua një grimë, më vështroi sikur po më peshonte me trurin e tij dhe pastaj më tha:
– Askujt s’ia kam thënë, e çuditshme që po ta them ty… Kur isha i ri, doja marrëzisht një vajzë. Isha gati të bëja gjithçka për të. Edhe qiellin po të ma kërkonte, do t’ia ulja përtokë. Mendoja që do emigroja dhe do t’i siguroja të gjitha kushtet për të krijuar një familje. Por kur iu afrova edhe i thashë ç’ndjeja, ajo më tha “ Ik ore, bythë grisur!”. Bota m’u nxi. Vendosa, me ç’do lloj mënyre të pasurohesha, dhe të hakmerresha. Punova në të zezë dhe vura pasuri. Ajo ishte bërë gruaja e një tregtari dhe unë pasurinë e përdora për ta falimentuar. Burri i saj tregtar i madh vari veten. Pas kësaj pagova të gjithë qytetin që ajo mos të gjente punë. Erdhi dhe më lëpiu këmbët, mua “bythëgrisurit”. E poshtërova dhe nuk i dhashë asgjë. Tani lyp dhe ushqehet në koshat e plehrave.
E vështrova paksa me sy te shqyer nga habia.
-Është e dhimbshme të ofendosh dhe të lëndosh dashurinë, siç bëri ajo, -i thashë unë. Shija e hidhur e saj nuk zhduket prej gjuhës, të infekton pa dashur…
– Mirë bëri, ndoshta po të mos ishte ajo nuk do isha kaq i pasur, – u zgërdhi mustaqeziu.
– Po unë që dashurova pastërtisht?… – e pyeta enkas
-Ashtu ishte shkruar fati yt… -tha
-Kam një lutje…nëse ma plotëson do punoj dyfishin e kohës time…
-Ç’farë?- m’u drejtua duke skërmitur dhëmbët…
-Lejomë të shoh prindërit e mi, për pak ditë, kam shumë mall, gati po më merr frymën…
Për një moment m’u duk sikur një erë e zezë u lirua prej tij dhe fluturoi larg. U mendua për një moment dhe tha:
-Mos më merr për budalla?…
-Jo, kurrsesi, por zëre se është dëshira ime e fundit para ekzekutimit.
-Në cilën epokë, të dënuarit me vdekje pyeten për dëshirën e fundit?.. Mos të shkon në mendje të hakmerresh…hë… Zotëria na ka bërë shërbime të tjera. Natyrisht është paguar. Do të lejoj, por do të kthehesh përsëri këtu, ti e di që kemi njerëz kudo. Edhe në vrimë të miut të futesh do të gjejmë, pastaj mendo pasojat. Nëna dhe babai yt s’do bëjnë më hije mbi dhe…
-Mos ki merak!- i thashë e lehtësuar.
Kështu mora avionin e parë dhe u ktheva në shtëpi. Nëna bashkë me babanë nuk u besonin syve kur më panë. Ardhja ime shkaktoi më tepër vuajtje tek ata. Natyrisht nuk dinin ku punoj, dhe ç’farë bëj, dinin vetëm se isha ndarë nga i “fejuari”. Më mirë mos të më kishin pare, kështu si jam katandisur. U ktheva vetëm të përmbushja betimin që i bëra shpirtit tim të vrarë. Kërkova ylberin e rremë me stemë prangash, që më lidhi e vazhdon të më godasë me shigjeta rrufeje të helmatisura, derisa të më marri edhe atë pak frymë që më ka mbetur.
Pas ca ditesh, kur i preva rrugën, Laerti më vështroi i habitur si një eklips, që errësua papritur. Për momentin m’u duk sikur shpirti më doli nga gryka dhe po e mbysja. Në atë moment isha si një armë, ku nga çasti në çast do shkrepesha ti merrja jetën. Sa e kisha pritur atë çast…
– Mos u tremb!- i thashë, – do ishte fare e lehtë të tërhiqja këmbëzën dhe të të vrisja. Por nuk do të ta jap atë kënaqësi. Tani mezi ndalon të më dëgjosh. Gjithë kjo kamje, shtëpia, dyqani , jeta e rehatshme është paguar nga trupi im dhe i ndonjë tjetre që mashtrove… Sa të kam dashur. Do bëja gjithçka për ty. Më thanë, je martuar me mblesëri, i pazoti për të gjetur një vajzë. Ti, i shkathëti…A të do gruaja jote, po aq sa unë dikur?… Për ty jepja edhe jetën time. Por gruaja jote a do ta jepte zemrën po të nevojitej?… A do ti dhuronte sytë po të verboheshe. Hë…një grua e mirë për ty, që veç fjalëve, nuk besoj se ka dhe “dashurinë e madhe”. Por unë me atë fuqi që të desha me atë fuqi të mallkoj që nga toka gjer në qiell…
Ai u drodh dhe vuri dorën përpara, sikur donte të më thoshte, “ndal”.
Buzëqesha me ironi dhe vijova ta gozhdoj me gozhdët e fjalëve të mia:
-Shpirtin tim ta dhurova ty. Ti e shite, për një grusht euro. A ka më keq në këtë botë të jesh pa shpirt? Tani unë edhe unë jam bërë e pashpirt. Të mallkoj të ndjesh dhimbje në çdo qelizë të trupit, të mos kesh kurrë prehje në këtë tokë. Të mallkoj ta kërkosh vdekjen dhe ajo mos të të marrë. Çdo rrahje zemre të shtrëngoftë në fyt, të të mbysë, të të errësojë trurin. Errësira mbuloftë sytë e tu, e grimcat e ajrit t’u bëfshin gastare shpuese në çdo frymëmarrje. Klithmat e mia t’u bëfshin melodia e veshëve të tu, dhe gulçet e ankthit, unaza të fytit tënd. Çdo natë këtej e tutje, qoftë një hap drejtë fundit tënd përpëlitës.. Të mallkoj edhe për jetët e tjera që i shite, Mallkimet e mia të zeza, shpresoj të shuajnë dritën e shpirtit tënd, që ti të mos shuash jetë të tjera…. Ç’të ndodhi mostër mashkullore, mos e humbe gjuhën ?…
Ai tmerruar, sikur kishte parë djallin me sy filloi të belbëzonte “jo, jo!”…
Nga fryma e këtyre mallkimeve qielli u mbyll dhe toka u bë gur. Pikëtakimi qiell- tokë u bashkua dhe formoi një unazë të zezë mjegulle sipër kokës së tij. Për momentin hija e tij u shkatërrua si hiri dhe më pas u mblodh kruspull. Ai zuri veshët me duar dhe thërriste “mjaft!”… Iku me të shpejtë, duke hedhur hapat si i dehur. Lotët i binin si topa qelqi e thyheshin rrugës.
Pas këtij përroi mallkimesh plot me gurë për të, Lindita u kthye në realitetin e bisedës qe kishim nisur bashkë.
-Më beso, si motër, atë çast që kisha ëndërruar për ditë me radhë, mu duk se më në fund kishte ardhur. Ndjeva sikur edhe unë qëllova me të njëjtën përcëllimë ere, që më qëlluan mua. Megjithëse ai ishte autori i fatit tim të zi, ndihem keq, ndaj nuk më lënë lotët…
Isha tërësisht e tronditur nga ai rrëfim i dhimbshëm i saj. E përqafova atë jetë të drobitur dhe i thashë:
– Lindita, do bëj ç’mos të të ndihmoj, do shfrytëzoj gjithë njohjet e mia. Je e re dhe do e marrësh veten shumë shpejt. Mos u kthe më kurrë atje. E di… kam të njohur e mund të ndihmoj të fillosh një jetë të re me një emër të ri, mos të gjejnë kurrë. Nuk besoj se ata do hakmerren me nënën dhe babanë tënd.
– Faleminderit, Jeta, – më tha me zë të dridhshëm, – je njeri i mirë, por jeta ime është e djegur. Rrjeti i tyre është i hapur në shumë vende. Janë të pashpirt. Përpara syve të mi ata kanë kaluar shumë ekzekutime. Kur vajzat nuk mund t’i përdorin më, ekzekutohen me një plumb në kokë. Më pas i dërgojnë të mbyllura hermetikisht nëpër shtëpitë e tyre, nën pretekstin e një sëmundje të keqe në kokë. Këto raste i bëjnë shembull, të rrimë urtë.
– Lërmë të mendohem, një zgjidhje do ketë patjetër. Nuk e besoj se kjo botë është vetëm e errët. Sa për atë njeri të paskrupullt, të jap fjalën se do të paguaj çdo gjë që ka bërë…
U ndava nga Lindita me lotë të plagosur që rridhnin nga tërë qenia ime. Të nesërmen e kërkova përsëri Linditën. E ëma më tha se kishte fluturuar në shtetin ku punonte….U interesova dhe pagova një dedektiv privat të mbidhte prova për fajësinë e atij njeriu përbindësh. Dedektivi më tha se do bënte çmos, por asnjëherë në vendin tonë nuk është bërë, një gjyq i tillë, pasi luan paraja. Në ngjarje të tilla, njerëzit marrin vetëgjyqësinë në dorë.
-Vazhdo punën hetuese, pastaj të shohim ç’mund të bëjmë- i thashë.
Ditët kaluan dhe më duhej të kthehesha në vendin fqinj. Ajo ngjarje ishte një vurratë, në qetësinë e jetës time… Nuk kisha asnjë, mundësi komunikimi me Linditën. Lajmi famëkeq i vdekjes së saj më erdhi pas tre muajve. Pikërisht ashtu si e kishte parashikuar fundin e vet. Më dukej vetja tmerrësisht fajtore, që u tregova e pafuqishme për ta shpëtuar. Kur u ktheva përsëri në qytetin tim të lindjes, pyeta dedektivin për hetimet. Ai i kishte ndërprerë tërësisht. Hapa sytë dhe i kërkova shpjegim.
-Eja me mua !- më tha ai.
Shkuam në një shtëpi trekatëshe ku luksi binte në sy menjëherë. Hymë në njërën nga dhomat e shumta… Më doli pra syve një njeri i mbledhur kruspull i zbehtë si limoni, pa bebëzat përceptuese të shikimit, me një grumbull eshtrash plehra ku i mbulonte një tis lëkure si thes i endur përpëlitej nga dhimbjet. Ato ishin të padurueshme. Qetësuesit nuk e mbajnë për shumë kohë -na thotë infermierja. Agonia e gjatë ishte këllëf i shpirtit të errët. Qante me lotë të thatë. Gjuha e tij e trashë si e shkretëtirës, ku ka vetëm gjembaçë belbëzonte, pas pak çastesh ulërinte mbytur…
-Ka tumor në kokë…- tha dedektivi.
Dola nga ajo atmosfere mbytëse të marr frymë lirisht. Porosita një kurorë për varrin e Linditës ku shkrova: “Nëse nuk ekziston drejtësia njerëzore, ekziston një drejtësi më e madhe, ajo hyjnore!”.
