Izet Sarajlić (Doboj, 16 mars 1930 – Sarajevë, 2 maj 2002) ishte një historian, filozof dhe poet boshnjak.
SONTE NE DASHUROJMË PËR TA
Ishin 28.
Sonte ne dashurojmë për ta.
Ishin 28.
Ishin pesë mijë e 28.
Ishin më shumë sa dashuria s’kanë qenë kurrë në një poezi.
Tani do të ishin baballarë.
Por nuk janë më.
Ne, që në rrugën e një shekull ne kemi ndarë
vetmië e gjithë Robinsonëve të botës,
ne, që kemi mbijetuar tankeve, dhe s’kemi vrarë asnjë,
e vogla, ime e madhe
sonte ne dashurojmë për ata.
Dhe mos pyesni nëse ata mund të kthehen.
Dhe mos pyesni nëse do të mund të ktheheshin pas për herë të fundit,
i kuq si komunizmi, digjej horizonti i dëshirave të tyre.
Mbi vitet e tyre që nuk njohën dashurinë, të mbuluar me plagë dhe drejt,
kaloi e ardhmja e dashurisë.
Asnjë fshehje bari të rrafshuar.
Asnjë fshehje bluzash të zbërthyera.
Asnjë fshehje dore e rraskapitur dhe zambak i rënë.
Ka netë,
ka fije teli,
ka qiell që shihet
për herë të fundit,
kishte trena që kthehen bosh dhe të zymtë,
Ka trena dhe lulkuqe,
dhe me ta, me lulkuqet trishtuara
në një verë me ushtarë,
me një dëshirë të admirueshme për t’i imituar ata,
garon gjakun i tyre.
Ndërkaq, në Kalemegdan e në Prospektivat e Nevskit,
në bulevardet e Jugut dhe Kalatat e lamtumirës,
në Fushat e Luleve dhe mbi Urat Mirabeau,
të mrfkullueshme edhe kur nuk puthin,
presin Annet, Zoje, Jeanettes.
Presin kthimin e ushtarëve.
Nëse nuk kthehen,
Do t’ua japin të tjerët supet e tyre të bardha të paputhura kurrë.
Ata nuk u kthyen.
Në sytë e tyre të pushkatuar kaluan tanket.
Në sytë e tyre të pushkatuar,
në Marsejezet e tyre të pakënduara kurrë deri në fund.
Mbi iluzionet e tyre të shoshitura.
Tani do të ishin baballarë.
Por nuk janë më.
Në takimet e dashurive presin tashmë varre.
E vogla ime e madhe,
sonte ne dashurojmë për ta.
Izet Sarajliç
1953
Nati nel ventitrè, fucilati nel quarantadue
– Izet Sarajlić IT
Henri Cartier-Bresson, Unione Sovietica, 1954
Izet Sarajlić
Questa sera amiamo per loro.
Erano 28.
Erano cinquemila e 28.
Ce n’erano più di quanto amore ci sia mai stato in una poesia.
Ora sarebbero stati padri.
Ora non ci sono più.
Noi, che sui binari di un secolo abbiamo condiviso
le solitudini di tutti i Robinson del mondo,
noi, che siamo sopravvissuti ai carri armati e non abbiamo ucciso nessuno,
mia piccola grande,
questa sera amiamo per loro.
E non domandare se sarebbero potuti tornare.
E non domandare se sarebbe stato possibile tornare indietro mentre per l’ultima volta,
rosso come il comunismo, bruciava l’orizzonte dei loro desideri.
Sui loro anni che non hanno conosciuto l’amore, coperto di ferite e dritto,
è passato il futuro dell’amore.
Nessun segreto di erba appiattita.
Nessun segreto di camicette sbottonate.
Nessun segreto di mano stremata e giglio caduto.
Ci sono le notti,
c’è il filo di ferro,
c’è il cielo che si guarda
per l’ultima volta,
ci sono i treni che tornavano vuoti e tetri,
ci sono i treni e i papaveri,
e con essi, con i tristi papaveri
in un’estate da soldati,
con una mirabile voglia d’imitarli,
gareggia il loro sangue.
E intanto sui Kalemegdan e sulle Prospettive Nevskij,
sui Boulevards del Sud e i Quais degli Addii,
sui Campi dei Fiori e sui Ponti Mirabeau,
meravigliose anche quando non baciano,
aspettano le Anne, le Zoje, le Jeanettes.
Aspettano il ritorno dei soldati.
Se non tornano,
daranno ad altri le loro spalle bianche mai abbracciate.
Non sono tornati.
Sui loro occhi fucilati sono passati i carri armati.
Sui loro occhi fucilati,
sulle loro Marsigliesi mai cantate fino in fondo.
Sulle loro illusioni crivellate.
Ora sarebbero padri.
Ora non ci sono più.
All’adunata dell’amore aspettano ormai tombe.
Mia piccola grande,
questa sera amiamo per loro.
Izet Sarajlić
1953
Përktheu: Faslli Haliti
