Veterani Martin Paszkiewicz Aaholm ishte një ushtar i dislokuar në Afganistan në 2009. Ai humbi të dy këmbët dhe pesë gishtat, por mendon se ia vlente. Por ai gjithashtu mendon se Danimarka si lojtar duhet të ketë turp. Këtu në anijen e tij ‘Valkyrien’. Foto: Søren Bidstrup
B.T. – JESPER VESTERGAARD LARSEN – 16 gusht 2021 – Përktheu Arben Çokaj
Martin Paszkiewicz Aaholm është i zemëruar.
I zemëruar me politikanët që e dërguan atë në luftë në Afganistan dhe që tani i kanë lënë në baltë afganët. I zemëruar me ushtarët afganë, që ai vetë ka ndihmuar në stërvitjen dhe i cili tani u është dorëzuar talebanëve pa asnjë betejë zjarri.
“Ndjej se ka qenë humbje kohe,” – tha ai ditën kur talebanët e shpallën veten fitues të luftës 20-vjeçare.
(A jeni një nga danezët, që po qëndroni aktualisht në Aeroportin e Kabulit? Skruani në [email protected].)
Martin Paszkiewicz Aaholm
Në vitin 2009, Martin Aaholm u vendos në Ekipin 7, si ushtar në Afganistan. Detyra ishte të mposhtnin talebanët në provincën Helmand dhe të stërvitnin forcat afgane, që të merreshin me sigurinë në rajon vetë. Të dy dështuan.
Martin Aaholmit dhe shokëve të tij iu dha detyra të kalonin kufijtë e talebanëve dhe të zbulonin se ku kishin vendosur peshën e forcës së tyre. Misioni i çoi ata drejtpërdrejt në një luftim zjarri me talebanët.
“Ne duhej të kuptonim se ku u zemëruan vërtet kur u futëm në vijë. E morëm vesh. Plani ishte që një forcë e madhe ndërkombëtare të vinte dhe të lëvizte vijën, por ajo forcë nuk erdhi kurrë. U tha zyrtarisht se ne kishim luftuar talibanët në zonë, por në realitet sapo i kishim shtyrë prapa,” – tha Martin Paszkiewicz Aaholm.
Ditët e fundit, ai ka ndjekur përmes mediave se si talebanët kanë marrë kontrollin e Afganistanit. Të Premten, kryeqyteti i Helmandit, Lashkar Gah, ra dhe të Dielën, talebanët pushtuan kryeqytetin e vendit, Kabul. Kryeqyteti u mor pa një luftim zjarri, dhe ai ka bërë një rrugë të gjatë prapa Martin Aaholm.
Luftëtarët talebanë kanë marrë kontrollin e Kabulit. Foto: WAKIL KOHSAR
“Jam i zemëruar me afganët që nuk bëjnë më shumë për të mbrojtur vendin e tyre. Kur 300,000 burra dorëzohen pa përplasje zjarri dhe u dorëzojnë të gjitha armët talebanëve dhe presidenti ikën nga vendi, unë mendoj se gjaku, koha dhe paratë tona kanë humbur kot,” tha ai.
Vetë Martin Aaholm ka patrulluar dhe punuar me ushtarët afganë të trajnuar plotësisht, dhe atij nuk i bëri përshtypje t’i shihte ata në veprim.
“Kishte shumë për të mësuar. Ishte sikur të kishit një ekip rekrutësh krejtësisht të freskët me ju. Ata ishin shumë të pasigurt për veten e tyre dhe nuk guxuan të merrnin një vendim vetë. Kur dolëm në patrullë me ta, ata fituan besim, por ata nuk guxuan të dilnin jashtë kampit të tyre,” thotë ai.
Pas shumë vitesh sundimi shtypës taleban, shumë afganë ishin analfabetë dhe praktikisht nuk kishin shkollë pas tyre. Shumë nga rekrutët afganë ishin gjithashtu të varur nga opiumi, i cili në Afganistan është po aq i zakonshëm sa kafja në Danimarkë.
Ndarja e dytë: Kompania Bravo në patrullim në veri të Gereshk, ku opiumi kuq e bardhë lulëzon me ngjyrat daneze. Këtu fshatarët marrin vizita dhe kërcënime gjatë natës nga talebanët. Foto: Søren Bidstrup
Martin Aaholm e përshkruan Afganistanin si “një vend droge”, ku fëmijët luajnë në fushat e opiumit dhe ku njerëzit shpejt bëhen të varur nga qetësuesi, i cili në formë të rafinuar kthehet në heroinë.
“Kishte ushtarë që kishin opium në një kuti të vogël, që e vinin nën buzë si bisht cigareje. Është krejt normale të jesh “lart” për diçka në Afganistan,” thotë ai.
Sa masiv ishte një abuzim me opium, që kishin bërë disa ushtarë, i erdhi në mendje Martin Aaholm, kur në një moment një ushtar afgan i plagosur, u dërgua në kampin e danezëve.
“Atij i mungonte gjysma e kokës dhe e vetmja gjë që mund të bënim ishte t’i jepnim morfinë. I dhamë aq sa për të vrarë një kalë, por ai vazhdoi të kishte dhimbje,” – thotë Martin Aaholm.
“Një hap larg varrit.” Një tatuazh mbi Martin Paszkiewicz Aaholm tregon se ai ishte afër humbjes së jetës gjatë dislokimit të tij në Afganistan. Foto: Søren Bidstrup
Forca ndërkombëtare ishte në Afganistan për 20 vjet, por nëse talebanët do të mposhteshin, kjo – sipas ekspertëve ushtarakë – ndoshta do të kishte kërkuar një prani për 30-50 vjet apo edhe më gjatë.
Martin Aaholm mendon se Danimarka dhe vendet e tjera në koalicion i kanë dështuar afganët, duke mos ndjekur atë që u lançua në 2001.
“Unë jam i zemëruar me politikanët. Sidomos ata që thonë se, në fund të fundit, ka pasur fitore në Afganistan. Nuk ka atje. Ne kemi humbur. Tani për tani ndihet sikur nuk duhet të kishim hyrë kurrë atje, sepse nuk duket se kemi dashur t’i qëndrojmë atij vendimi dhe të marrim përgjegjësi,” thotë ai.
Ekspedita e Martin Aaholm në Afganistan përfundoi kur ai shkeli në një minë tokësore. Ai humbi të dy këmbët, tre gishta në dorën e djathtë dhe dy në të majtën. Megjithatë ai nuk është penduar për largimin.
“Unë nuk i vë në dyshim përpjekjet e mia. Unë e di që i kam zgjidhur detyrat e mia dhe kam fituar një njohuri për jetën, që nuk dua ta shkëmbej për asgjë në jetë – as për këmbët e mia,” thotë Martin Aaholm.
Martin Aaholm aktualisht punon në Forcat e Armatosura. Në kohën e tij të lirë, ai drejton një shoqatë vullnetare për veteranët, e cila ndër të tjera organizon udhëtime me vela me anijen ‘Valkyrien‘.
