Shkruan Zymer Mehani
Ne i duam dhe i nderojmë figurat kolosale të kombit tonë. Ne e duam dhe e nderojmë heroizmin e pashoq të SANDOKANIT TRIM, sepse e kuptojmë rolin dhe rëndësinë e tij që pati në zhvillimin e luftës çlirimtare, dhe vërtet dita ditës po bindemi edhe më tepër për madhështinë e veprës së tij, kuptimi i së cilës është: një jetë më e lumtur dhe krejt e lirë për brezat që do të vijnë pas nesh. Dhe për këtë arsye njeriu i rëndomtë lidhet mish e thua me figura të tilla kombëtare, siç është edhe SANDOKANI YNË dhe dëshiron që ideali i tij të realizohet tërësisht. Po e themi krejt hapur, ky ideal është Ribashkimi KOMBËTAR.
Njeriu i cili e ndezi flakadanin e lirisë dhe ngadhnjeu mbi skëterrën shekullore të Serbosllavisë, Komandant SANDOKANI, asnjëherë nuk vdes. E madhe është vepra që na e la ai. E kjo është LIRIA, e cila s’matet as s’ka çmim tjetër, veç çmimit të gjakut. Shëmbëlltyra e Komandantit Abedin Rexha edhe më tutje do t’i ndriçojë rrugët tona në ardhmëri, siç i ndriçonte edhe gjatë betejave çlirimtare për popullin tonë.
Kalojnë ditët, javët, muajt, vitet e do të kalojnë edhe shekujt, por kujtimi për Viganin e Epokës, SANDOKANIN do të mbetet i freskët prore në mendjet, në zemrat dhe në kujtesën tonë historike. Ashtu si edhe ne, edhe brezat që do të vijnë, do ta mbajnë në zemër dëshmorin e lirisë Abedin Rexha, për ta bërë flamur kuq e zi në valim rrugëve e shesheve tona të lirisë, kudo, në çdo cep të atdheut.
Posa ta përmendësh emrin SANDOKAN, liria bashkohet me atdheun. Gëzim e hare shpërndahet në çdo anë. Dritësim diellor, rrezeartë.
Liria ndërtohet me sakrifica, me jetëra, ndërtohet me gjak, ndërtohet me dëshmorë. Kurse, dëshmorët janë nderi dhe krenaria e popullit tonë martir. E këtij populli që luftoi pareshtur për liri shekuj me radhë. E yll mes yjesh është edhe SANDOKANI, që prore shndrit në horizont. Dëshmorët janë ndërgjegjja më sublime dhe vetëdija, e ngritur lart, deri në piedestalin e vetëflijimit. Të tillë e kemi edhe SANDOKANIN.
Ai jetoi për ne dhe u flijua për ne. Prandaj, e kujtojmë heroin tonë, Abedin Rexha gjithmonë e gjithkund. Me flamuj kuq e zi në duar, me një diell në gji, me një rreze në ballë, me kujtimin për Gjeneralin Abedin Rexha lundrojnë mendimet dhe vegimet tona mbi detin e gjakut të flijuar për liri. Në paqe e në luftë, në fushë e në mal, na shfaqet kujtimi për heroin. E ke atje, këtu… Emri i tij- në rrugë, në shkolla e libra, është skalitur me shkronja të arta dhe në ballin e atdheut.
Një varr, një gur, një lapidar, një përmendore e meriton ky bir i denjë i kombit shqiptar. Lapidar i lirisë është vetë ai, ngase u bë flakadan i përjetësuar. O ai është diell me rreze të dëlira, me dritë lirie.
Ai është vetë liria jonë.
Lavdi!….
