Nga Aurel Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike ([email protected])
“Ndihesha i vetmuar, i pambrojtur dhe i prekshëm. Patjetër të lëshoja vendin e dashur ku u linda e u rrita. Unë u largova nga anija që mbytet. Epo, ne kemi migruar vazhdimisht, që nga kohëra të lashta, një zog i vërtetë shtegtar !! Oh …”
(citat nga Ditari i gjyshit tim, ish ushtarak i lartë që në vitin 1943 emigroi në Amerikë).
* * *
Çuditem. Si është e mundur të mos e duam vendin tonë ku jetojmë, tokën në të cilën kanë jetuar të parët tanë, vendin ku janë varret e të gjithë të dashurve tanë, tokën në të cilën do të pushojnë eshtrat tona. A ka ndonjë gjë më normale sesa ta duash “djepin e lindjes” dhe njerëzit që jetojnë në të? Ata janë më të afërt me ne dhe kemi synime të caktuara, të përbashkëta.
Çfarë është vërtet një Atdhe? Sa do të thotë për ne të kemi një fjalë me pesë shkronja? A jemi të vetëdijshëm se çfarë do të thotë ky emër, një emër pa përemër? Pavarësisht se ku jeni apo çfarë na ofron ndonjë vend, vetëm në një jemi me të vërtet të lumtur.
* * *
Vëzhgoj njerëzit autokton në mjedisin tim që e vizitova para 3 vitesh (trojet etnike ilire/shqiptare). Ato mbajnë mend diçka të trishtueshme. Ka një presion në shpirtrat e tyre. Guri qëndron mbi ta dhe nuk i lejon të flasin për kohën e kaluar, për atë që ata mbijetuan. Unë nuk kam qenë i pranishëm atëherë, por më dhemb. Më dhemb që vendoset një gur në ngjarjet e këtij vendi. Se ata pushtues që nuk kanë ekzistuar as kur Iliria kishte kufijtë e saj, njerëzit e saj, gjuhën e saj, kulturën e saj, përpiqen të bindin botën se ky vend është vetëm një territor në të cilin ata ardhacak do të dëshmojnë forcën e tyre. Se ky është një vend në politikën dhe fatin e të cilit të gjithë kanë të drejtë të ndërhyjnë.
Provoni forcën tuaj për njerëzit tuaj në vendin tuaj (Karpate apo shkretëtirat aziatike), jo në tokën tonë përmes kurrizit tonë. A nuk e njihni rezistencën e këtij vendi dhe kundërshtimin e popullit të tij autokton? Ku e keni të drejtën të thoni që “uniteti” midis banorëve (në pjesët e okupuara të saj: Kosovë, Kosovë Lindore, Maqedoni) u shkatërrua nga lufta civile? Ishte një luftë, nuk ishte civile por një gjenocid i radhës i juaj ndaj nesh që jemi autokton në tokën tonë, megjithatë nuk arritët të shkatërroni tërësisht. Mbijetesa është kodi jonë, një shërim i shpejtë dhe i plotë.
* * *
Ne nuk harrojmë se çfarë ka kaluar ky vend sepse është ai varrezat dhe rrënojat e të cilit na e kujtojnë atë çdo ditë. Ky vend ka historinë dhe heronjtë e saj. Që nga paraardhësit tanë ilirët e vjetër (pasardhësit e pellazgëve) kjo ishte toka për të cilën kishin luftuar perandoritë më të fuqishme. Ishte një vend që të gjithë donin të kishin në përbërjen e tyre, një tokë për të cilën mburrej sundimtari që e pushtonte. Ajo tregoi se mos-përkulja ndaj pushtuesit është diçka për të cilën duhet të përpiqesh, se burrëria, fisnikëria, atdhedashuria, liria, e vërteta dhe drejtësia janë rrugët e vetme që duhet të merren.
* * *
Ai gjithashtu, pas kaq shumë përpjekjesh për përçarje, u tregoi njerëzve të saj që emrat nuk janë të rëndësishëm për ne, se në radhë të parë vlen nëse dikush është njeri. Feja dhe kombësia nuk e përcaktojnë dikë si person, sepse ne më përpara e duam tonën, por e respektojmë edhe atë të dikujt tjetër. Secili nga ne ka të drejtë të jetë ai që është, pavarësisht se dashakëqijtë e huaj përpiqen të na portretizojnë si një vend ku vazhdimisht ekzistojnë konflikte, bazuar në atë.
Unë dua që ky vend të jetë ai që meriton. Pa asnjë bajgë politik-bërës dhe jo vetëm, pa tradhtarë të ndyrë dhe të pavlerë, bastard të pacipë, të poshtër dhe të pa karakter.
Një vend që e kanë zili të gjithë, shtëpia e lirisë, ku nuk ka presion, ku fjalët dalin pa frikë. Unë dua që historia e këtij vendi të bëhet reale. Le t’i kushtojmë më shumë vëmendje asaj. Le të heqim maskën shekullore të pushtuesve gjakatarë barbarë që me mitet (rrenat) e tyre kanë vjedhur dhe përvetësuar historinë tonë të lavdishme, dhe në bashkëpunim me legenët shqipfolës akoma nuk ndalen.
* * *
Ky është vendi i të gjithëve ne shqiptarëve, ku edhe pakicat eventuale kanë obligime dhe të drejta të barabarta. Prandaj, botë e pabesë, ju që na copëtuat para një shekulli, mos u përpiqni ta dërgoni këtë vend në të kaluarën, sepse po ngrihej nga hiri edhe kur mendonit se ishte zhdukur, kjo u pa edhe në vitet 1997-2001. Unë shqiptoj me krenari emrin e atdheut të gjyshërve të mi, edhe timin pra, Shqipërisë së përjetshme. Ky vend mund dhe duhet ta gjejë çelësin e tij për një të nesërme më të mirë. Ai ndjen dhimbjen e secilit individ, ai i ndjen të gjithë banorët e saj brenda dhe jashtë murit të imponuar.
Atdheu im ka një shpirt të veçantë dhe vendet e tjera nuk mund të mburren me atë emër.
Unë nuk kam lindur dhe as që jetoj atje, por në Australi dhe Amerikë, dhe nuk dua të fajësoj të gjithë rreth meje dhe të largohem. Ai vend kërkon vetëm dashuri dhe një luftë të përbashkët kundër çdo guri që e shtyp atë. Gur që nuk dëshiron që ai të rritet sa herë që dikush vendos të ik jashtë dhe ta braktisë atë.
Qëndro, o burrë i dheut, mos ik si qyqar por jepi këtij vendi atë që meriton. Pastroje nga fundërrinat. Le të tregojmë edhe një herë unitetin dhe krenarinë tonë.
Kombinimi i gjërave të vogla krijon diçka të madhe, dhe këtu ato fjalë të pashprehura bënin guralecë. Dhe, ja, çfarë barrë kemi tani. E tradhtuam. Ne i lamë të tjerët ta sundojnë, ndërsa ajo tokë e bekuar nga Zoti nuk i lejoi të tjerët të na gjuajnë me gurë. Shqipëria ime e përjetshme, krenaria ime!
* * *
Kur shikoj përreth, kuptoj që ka shumë për të thënë për këtë vend dhe bukuritë e tij magjike, dhe nuk i kam vënë ato në plan të parë. Pse? Sepse prej vitesh të gjithë janë përpjekur të na lidhin vetëm me luftën, “komandantët”. Kështu që doja të them që edhe atëherë ishim mbi të gjitha. Se edhe atëherë ishim krenarë të mbronim atë që është e jona dhe atë që askush nuk mund ta heqë prej nesh. Dhe kur i shtojmë të gjitha bukuritë e saj, pamjet, gjuhën, kulturën, a duhet dikush të qëndrojë para meje dhe të më thotë që e jona nuk është vetëm e jona?
A ka dikush tjetër që mund të jetë kaq krenar për vendin e tyre? Jo, dhe nuk do të ketë. Një tokë të tillë nuk ka në botë dhe nuk do ta kesh. Këtë vend e dua gjithnjë e më shumë dhe çdo ditë zbuloj diçka të re që më bën përsëri krenar. Dhe, le të mos më thonë se atdheu është diçka që i ndodh secilit prej nesh.
Atdheu është pjesë e fatit dhe i vetmi vend ku vërtet mund të jesh i lumtur.
Ky nuk është një vend ku do të fitoni shumë para (lek) dhe për këtë arsye do ta vendosësh në radhë të parë, se vendi ku keni lindur, ku e keni parë për herë të parë si lind Dielli dhe Hëna zhduket, është i vetmi vend në të cilin pas shiut del dielli edhe për ty.
* * *
A nuk mund të jetë dikush krenar për një vend si ky? A thua ka një atdhe më të mirë se ai? Qëndroni njerëz, mos ikni në hiç dhe të mbeteni rrugëve të vendeve të huaja sepse askush nuk u ka ftuar dhe as që i nevojiteni, ta gjejmë së bashku çelësin tonë, të çlirohemi nga ai gur, ta bëjmë të ardhmen tonë, e cila, si çdo gjë tjetër, do të bëhet e kaluara, më mirë. Le t’i japim atdheut atë që meriton dhe mos ta lëmë këtë gur ta shtyjë në harresë. Sepse, fjala atdhe flitet nga zemra edhe kur buzët tona janë të mpira.
