Universiteti Mesdhetar i Shqipërisë
Tiranë, e premte, 18 nëntor 2016
Dr. Gëzim Alpion
University of Birmingham, UK
Kombi i lashtë dhe shenjtorja e re:
Çfarë përfaqëson vërtet Nënë Tereza për shqiptarët?
Abstrakt
Ky është leksioni i dytë i Gëzim Alpion në serinë e ligjëratave pas shenjtërimit të Nënë Terezës. Në leksionin e parë në Ambasadën e Shqipërisë në Londër në Tetor, Alpion argumentoi se përse, sipas tij, emërtimi i shenjtores më të re të Kristianizmit si ‘Shën Tereza e Kalkutës’, në vetvete, e redukton rëndësinë globale të veprës dhe trashëgimisë së Nënë Terezës.
Në ligjëratën në Universitetin Mesdhetar të Shqipërisë, Alpion do të analizojë marrëdhëniet e Nënë Terezës me vendlidjen dhe kombin e saj si dhe rëndësinë e kësaj figure për shqiptarët.
Në pjesën e parë të ligjëratës në Tiranë theksi do të jetë në veçantinë e rrethanave që përjetuan anëtarët e familjes Bojaxhiu si dhe në disa detaje të jetës së Nënë Terezës në vitet e fëmijërisë të cilat, argumenton Alpion, kushtëzuan natyrën e raportit të saj me Shqipërinë dhe shqiptarët. Alpion ndalet në përpjekjet e pa suksesshme të diasporës shqiptare në vitet 1980-të për ta anagzhuar Nënë Terezën që të ngrinte zërin ndaj shtypjes së shqiptarëve në Jugosllavi si dhe regjimit komunist në Shqipëri.
Në pjesën e dytë, fillimisht do të bëhet një përqasje e konceptit ‘hero’ në kontekstin e veprave të Thomas Carlyle dhe Samuel Smiles për të kaluar në analizën që Daniel Boorstin i bën ‘kulturës së famës’ që nga revolucioni grafik i shekullit të nëntëmbëdhjetë.
Gjithashtu, Alpion ndalet në qëndrimin dhe trajtimin institucional ndaj Nënë Terezës në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni që nga vitet 1960-të, kur ajo filloi të bëhej e famshme jashtë Indisë, deri në shenjtërimin e saj. Me interes në këtë pjesë të ligjëratës është edhe analiza që Alpion u bën reagimeve të acaruara të disa qarqeve fetare në hapsirën shqiptare ndaj figurës së Nënë Terezës.
Alpion përfundon ligjeratën duke duke theksuar se Nënë Tereza nuk është një ‘rastësi’ shqiptare. Sipas tij, kjo bëhet e qartë po qe se jeta dhe vepra e saj shikohen njëkohësisht në kontekstin e rrethanave personale dhe sfondin etnik, nacional, fetar, dhe kulturor që patën një efekt të madh në jetën dhe punën e saj. Këto rrethana dhe ky efekt akoma nuk janë studiuar plotësisht dhe me objektivitet, veçanërisht nga bashkëkombësit e Nënë Terezës, gjë që rrjedh, ndër të tjera, nga mungesa e distancimit, aq i domosdoshëm në angazhimin me figura komplekse të një kalibri të tillë.
Gëzim Alpion: Select list of articles and interviews on the eve of Mother Teresa’s canonization
‘British academic takes issue with Vatican on St Teresa name’, 29 October 2016, Mangalore Today, India,
M. Ireland, “Mother Teresa canonised by Pope Francis in Vatican ceremony: British sociologist reflects on the Saint he has followed with interest”, Senior Correspondent, ASSIST News Service, California, 12 September 2016:
G. Alpion, “The European who refused to be a ‘Memsahib’”, The Hindustan Times, New Delhi, 4 September 2016:
G. Alpion, “Why Mother Teresa’s journey to sainthood took so long: Mother Teresa is about to become a saint, despite accusations of ‘religious fundamentalism’ and criticisms of the medical care her order gave to the sick”, The Independent, London, 3 September 2016:
G. Alpion, “Two miracles and 19 years later: why Mother Teresa’s journey to sainthood took so long”, The Conversation, London, 1 September 2016:
G. Alpion, ‘Mother Teresa: a ‘Saint of Darkness’: An Albanian sociologist reflects upon the amazing impact of the little nun in a white sari’, Mercator Net, Sydney, 2 September 2016:
http://www.mercatornet.com/above/view/mother-teresa-a-saint-of-darkness/18610
C. M. Paul, ‘Dissident saint – liability turns asset for Church’,Matters India, New Delhi, 1 September 2016:
http://mattersindia.com/2016/09/dissident-saint-liability-turns-asset-for-church/
Voice of America TV: live interview from the Vatican, ‘Intervistë me prof. Gëzim Alpion, studiues i Nënë Terezës’, 3 September 2016:
http://www.zeriamerikes.com/a/gezim-alpion-interviste-vatikan-nene-tereza/3492549.html
G. Jacomella, ‘Madre Teresa di Calcutta diventa santa’, Donna Moderna, Milan, Italy, 31 agosto 2016:
http://www.donnamoderna.com/news/in-primo-piano/madre-teresa-di-calcutta-santa-4-settembre-2016
Interviewers: L. Konda and A. Mero, “Intervistë nga Vatikani me profesor Gëzim Alpion, studiues i Nënë Terezës”, Voice of America TV, The Vatican, 3 September 2016, St Peter’s Square:
https://www.youtube.com/watch?v=PHj7mvsfW8g
Interviewer: I. Agolli, “Sociologu Gëzim Alpion mbi shenjtërimin e Nënë Terezës”, Voice of America TV, Tirana, 28 May 2016:
https://www.youtube.com/watch?v=ftXyl8MEDhg
Interviewer: L. Konda, “Alpion: shqiptarët të ndjehen krenarë për Nënë Terezëns”, Voice of America TV, London, 16 June 2016:
https://www.youtube.com/watch?v=oMnUiEgP2To
Interviewer: L. Konda, ‘Pope Francis to Canonize Mother Teresa’, The Voice of America TV, Washington DC, London studio, 6 July 2016:
http://www.voanews.com/content/mother-teresa-canonization/3406876.html
The news items was translated into several languages broadcast by the VoA, including Indonesian: ‘Vatikan akan ‘Kanonisasi’ Ibu Teresa 4 September’, 8 July 2016:
http://www.voaindonesia.com/a/vatikan-akan-kanonisasi-ibu-teresa-4-september-/3408127.html
Interviewer Ilva Tare: “Shqiptarja e shenjtë Nënë Tereza”, ORA News TV, Tirana; 1 hour and 43 minute studio interview on Mother Teresa, especially the 2007 book Mother Teresa: Saint or Celebrity?
https://www.youtube.com/watch?v=yIY94KIATLg
T. H. Chowdary, ‘The Truth About Mother Teresa’, Swarajya, India, 4 September 2016:
C. Farigu, ‘Madre Teresa di Calcutta diventa santa: una vita al servizio dei poveri’, Italy, 5 settembre 2016:
M. Holjevac, ‘Što joj ne mogu oprostiti: Zašto militantni ateisti i radikalna ljevica mrze Majku Terezu?’ Dnevno, Croatia, 5 September 2016:
Dr M. Gonsalves, “Newsmaker of the Week: Saint Teresa”, Financial Chronicle, Pune, India, 2 September 2016. This article was published in all 5 national editions of this newspaper in as many cities across India:
http://www.mydigitalfc.com/opinion/bnewsmaker-weekb-saint-teresa-322
G. Alpion, ‘Putting Mother Teresa under a microscope’, Mercator Net, Sydney, Australia, 20 May 2016:
http://www.mercatornet.com/above/view/putting
‘The Newsmakers’, ‘She’s set for sainthood, but is she whiter than white?’, TRT World, Istanbul, 22 December 2015:
R. Craveiro, ‘Madre Teresa será canoniza por cura milagrosa de brasileiro’, Correio Braziliense, Barsilia, 19 December 2015:
S. S. Singh, ‘Kolkata rejoices at news from Vatican’, The Hindu, Kolkata, India, 19 December 2015:
C. M. Paul, ‘Mother Teresa country man comments on sainthood’, Matters India, New Delhi, India, 19 December 2015:
C. Guyjoco, ‘Mother Teresa’s new book set for release ahead of her canonization’, Christian Times, 26 May 2016:
C. M. Paul, ‘London to host sociological perspective of Mother Teresa study’, Matters India, New Delhi, 18 May 2016:
http://mattersindia.com/2016/05/london-to-host-sociological-perspective-of-mother-teresa-study/
‘Challenges to Mother Teresa scholarship before and after canonization’, Matters India, New Delhi, 13 May 2016:
M. Ireland, ‘Pope Francis to canonize Mother Teresa in September’, ASASIST News Service, California, USA, 30 July 2016:
‘Birmingham academic speaks to the world media on Mother Teresa’s forthcoming canonization’ 27 January 2016:
