Ramiz Gjini
TREGIM
Nga cilikli “Rrefimet e nje kujdestari”
Gjithë natën ra borë në New York.
Kujdestari i pallatit, zoti Martinez, është ngritur qysh herët në agzhol dhe ka dalë në rrugë.
Që të mos ia shkelin borën në trotuarin para pallatit, ai ka hapur shpejt në anën e djathtë një rrugëz të ngushtë për kalimtarët; një shteg, ku njerëzit mund të kalojnë vetëm në rresht njëri pas tjetrit; kurse ai vetë, të ketë mundësi të vazhdojë të punojë në shmang, pa u shqetësuar nga askush, e pa shqetësuar askënd derisa ta pastrojë gjithë trotuarin.
Tani është ora kur nënat e reja, por edhe gjyshet e shërbyeset, – përcjellin fëmijët e vegjël për në shkollë.
Si të duan t’u tregojnë prindërve, se janë të zotët të bëjnë heroizma, fëmijët e vegjël, ecin përpara të rriturve serbes-serbes mu si dalëzotës; dhe, pa pyetur për zërat qortues që dëgjohen prapa tyre, ata shmangen herë pas here nga rruga dhe i zhysin këmbët, pikërisht në vendet ku era ka grumbulluar më shumë borë.
– Beti, ku shkon?! Të ka mami xhan, futu prap në rrugë!
– Miriam! Të lutem, mos i hiq dorezat…!
– Tereza! Përse, moj zemër e vogël e zbertheve xhupin?!
Ngase janë qortime, që bëhen me përkëdhelje e dashuri, të vegjëlit nuk duan t’ia dinë. Sot, për ata është një ditë e veçantë; një ditë e bukur plot me borë, që u fal gëzim e hare, ndaj të rriturit, bëjnë mirë t’i lënë rehat.
I veshur me një xhup të trashë që i varet gjer në gjunjë, me kokën e strukur nën kapuç dhe i mbathur më një palë çizme gjuetarësh, kujdestari Martinez vazhdon t’i japë lopatës i përkulur kërbunjas, pa e ngritur kokën aspak, e pa vështruar askënd.
Falë një experience të fituar vite më parë si shitës në një parfumeri, zoti Martinez, ndërsa merr e hedh tej borë me lopatë, përpiqet të nuhasë e të kuptojë aromat qe sjellin pranë tij zonjat në ecje.
Ja, tani, sapo kaloj një “Delina”, një përzierje e vaniljes me rrënjën e trëndafilit dhe myshkun e gjelbërt të drurëve pyjorë; një aromë, që të ngroh zemrën e të jep ndjesinë e fluturimit mbi një kopësht të lulëzuar, freskuar me ujra të kaltër, që rrjedhin përqark.
Një zë i ëmbël femre fare pranë tij përshëndet:
– Good morning!
– Good morning! – ia kthen kujdestari Martinez, pa e ngritur kokën dhe pa e vështruar.
Sa më shumë largohen hapat e saj, edhe aroma e parfumit, vjen e ndjehet më pak, derisa më në fund humbet.
Teksa vazhdon të punojë, z. Martinez, ndjen të tjerë hapa të afrohen pranë tij; dhe një tjetër aromë; – që vetëm zoti mund ta dije sekretin e formulës së saj, – i ngacmon flegrat e hundës.
Është një “Pegasus”, me bazë lulen e jaseminit, përzier me vanilje, bajame, spec të kuq e kushedi çfarë tjetër.
Në çast, atij i feks vagëllimthi në kokë imazhi i një femre, që vite të shkuara, e pati parë njëherë në një stacion të metrosë së New York-ut. Asokohe, edhe ajo, pati kundërmuar një aromë të tillë parfumi “Pegasus”.
Qe veshur me shumë shije ajo zonjë e re dhe e freskët me pamje mondane. Korpi i saj qe i brishtë si ai i një nimfe përralle; fytyra e bardhë, me tipare të rregullta, kurse flokët dhe sytë – të zes, pis si nata. Kish mbështjellë qafës një shall mëndafshi hijetrishtë. Atij i kujtohet, që në dorë, ajo mbante një libër me tregime të shkrimtarit Edgar Allan Poe. Teksa lexonte në këmbë, herë pas here, ngrinte kokën për të parë se mos në stacion po mbërrinte treni; dhe atëherë, vështrimet e tyre kryqëzoheshin.
– Good morning! – dëgjohet fare pranë tij zëri i saj.
– Good morning! – ia kthen kujdestari Martinez, pa e ngritur kokën dhe pa e vështruar.
Dalëngadalë, baptima e hapave të saj, vjen e bëhet gjithnjë e më e largët; bashkë me të, largohet edhe ajo aromë parfumi magjepsës, që mu si një flakërimë, erdh’ e i ndriçoi në kujtesë imazhin e asaj zonjës së panjohur, që ai e pati parë vetëm njëherë, e që ishte i sigurtë se nuk do ta shikonte kurrë më.
Ngadalë e në mënyrë ritmike, kujdestari Martinez vazhdon t’i mëshojë lopatës pa ndaluar asnjë çast; sepse i duhet të pastrojë trotuarin nga bora para se kalimtarët ta shkelin dhe era e ftohtë ta ngrijë e ta bëjë kallkan.
Në ballë, kanë filluar t’i bulëzojnë djersë, por ai nuk ndjen lodhje aspak.
Të tjera zonja përhijojnë kalimthi atypari. Afrohen, lënë aromën e parfumit të tyre dhe largohen.
Dhe vjen një çast, kur z. Martinez, mu si ta kishin dehur aromat e këtyre parfumeve, ndjen një lektisje të lehtë e kridhet hutueshëm në një lloj përhumbje mendore.
Sapo është afruar përhijëshëm duke ecur ngadalë një “Xhenifer Lopez”.
– Good morning! – dëgjohet të përshëndesë ajo.
– Good morning, – ia kthen edhe ai.
Pastaj një “Ledy Gaga”, që nxiton e flet me vete, ngase i bëhet se është me vonesë:
– Good morning, sir!
– Good morning!
Pastaj, i flet një “Nina Rici”, që kafshon në ecje një pite me kajmak; pas saj, një “Paco Rubanne”, që herë pas here ndalon për t’i hedhur fytit ndonjë gllënjkë prej kafes së ngrohtë që mban në dorë; e kështu me radhë:
– Good morning! – njëra.
– Good morning! – tjetra.
– Good morning! – ua kthen z. Martinez, gjithnjë pa e ngritur kokën e pa i vështruar.
Pasi ka kaluar një dyndallë e tërë zonjash, që çojnë në shkollë fëmijët e tyre, lëvizja në rrugë nis e rrallohet.
Tashme, ai e ka më të lehtë t’i përcaktojë aromat e parfumeve të grave që përhijojnë kalimthi pranë tij.
Një “Guci premjere”, kalon atypari, por nuk e përshëndet zotin Martinez; pastaj kalon një “Michael Kors”, që shfryn hundët dhe kollitet; më vonë, ia beh duke çapitur një “Tabacco Vanille” nga Tom Ford, – mente, lule duhani, vanilje dhe kakao, që i flet në emër:
– Good morning, mister Martinez!
– Good morning, Rebeka! – ia kthen përshëndetjen ai, pa e ngritur fare kokën dhe pa e vështruar.
E ka njohur nga zëri më shumë se nga parfumi, Rebekën, gruan e bojaxhiut Ugo Mendez, një mik i tij ky, që banon në rrugën tjetër, katër pallate larg prej aty.
Kësisoj, si zhvendos duke hedhur matanë lopatat e fundit të borës, z. Martinez ka mbaruar punë dhe trotuari është pastruar. Mandej, ai mbështet kurrizin pas shtyllës së ndriçimit të rrugës, ndez i kënaqur një cigare dhe rri e vështron.
Tashmë është koha e ngesë, kur gratë, që kanë çuar fëmijët në shkollë, kthehen për në shtëpi e kalojnë para tij ngadalë, pa nxitim.
E para shfaqet “Delina”, përzierja e vaniljes me rrënjën e trëndafilit dhe myshkun e gjelbër të drurëve pyjorë.
Ajo ecën duke çaluar, sepse këmbën e djathtë ia ka vrarë këpuca; flet me dikë në celular dhe ha-ha-ha, qesh me zë të lartë mu si një hajvane.
– Domethënë, paska qenë Fredi! – thotë e çuditur e gjithë gaz ajo. – Kurse unë pandehja që ishte Bobi!
Pas saj, shfaqet “Pegasus”, parfumi me bazë lulen e jaseminit, përzier me vanilje, bajame, spec dhe kushedi çfarë tjetër.
Kujdestari Martinez, vë re, që “Pegasus”, na qenkësh një mesogrua gallahutë; një skërfylle e gjatë me këmbët e holla, të thata, të ngjashme me ata kamalecët, që përdorin nganjëherë palaçot e cirkut, për të bërë të qeshin spektatorët.
Ajo ka kapur një muhabet me “Xhenifer Lopes”, një tutkune nga Bangladeshi, me barkun gjer te goja, që ecën bashkë me të, e që punon shërbyese në shtëpinë e një biznesmeni çifut aty pranë.
Kurse “Michael Kors” ecën tre hapa pas tyre dhe me veshët pizgë, përpiqet të dëgjojë çfarë thonë dy gratë para saj. Herë pas here, ajo nxjerr duart që i mban rrasur në gji, shfryn hundët dhe kollitet.
Nuk kalojnë as dy minuta dhe ja ku jep ballë “Nina Rici”, një pesëdhjetëvjeçare me një trup e fytyrë prej burri zdërbaç e hundën e madhe sa një patëllxhan.
Teksa afrohet pranë zotit Martinez, ajo i jep fund pites me kajmak dhe e hedh letren mbështjellëse pa teklif në rrugë. Mandej fshin njëherë me dorë turinjtë e llangosur me yndyrë, kthehet nga kujdestari Martinez e krejt e habitur thotë:
– U-auuu! E paskeni pastruar të gjithën, ë?!
Zoti Martinez hiqet sikur nuk dëgjon nga veshët dhe nuk përgjigjet.
Atje tej, jo shumë larg prej tij, po vjen turravrap si e lujtun menç, “Poco Rubanne”, një dërdënge e vogël qafëshkurtër mu si një baldosë, e hallakatur nga rrobat, që i rrinë bajagi të mëdhaja, dhe me flokët e kataleshur si ato të një shtrige mesjetare. Teksa vrapon, gjinjtë e saj të mëdhenj i hidhen fort përpjetë dhe për pak sa nuk i prekin hundën.
“Poco Rubanne”, është kujtuar, se kur ka dalë nga shtëpia, ka harruar pa fikur sobën, mbi të cilën vlon një tenxhere me kofshë pulash.
Zoti Martinez, nuk e pret të afrohet.
Merr lopatën, futet shpejt brenda dhe mbyll portën.
Dhe bashkë me portën, mbyllet edhe rrëfimi ynë.
New York, dimër, 2019
