Një pjesë nga liqeni-përtej urës së Rapperwilit-SG
Brahim AVDYLI:
ORBITA E FLURUDHËS[1]
1.
Njëzetë vite
prej gjashtëdhjet viteve
rropullohesha me lot
në shtrojë të izolimit,
apo që kur më mbyllën
panjerëzorët.
Sa më shtypte dhuna
aq më shumë ngjalleshin
meditimet,
e koha e pa kohë
ishte kohë e përpjekjeve-
zgjohej me dhembje
e përplasej me vetminë!
2.
Mezi shkruaja
edhe kur mu pengua
dora e djathtë
këngë dhe lot
sepse
më digjej Feniksi
në shpirtin e krijimit
që nga fëmijëria!…
3.
Më shtypnin
qeniet e padukshme
deri në gjenezë-
jeta e përkohshme
është tradhëti e paemër
nga pamjet e dhunës,
e lindja e vargjeve
dita ditën e përcillte
me aq sa nuk kishte
fjalë të zjarrta,
kot dilnin
përpjekjet e tyre
ndaj djegies së gjallë
në sheshin e dijes
e fjalë e zbrazët
nuk ishte Feniksi!…
Furtunat e fatit të cilat mundohen të çajnë edhe lisin – por rrënjët i ka të fuqishme…
4.
Në sheshin e madh
flakëronte dhembja,
për rreth
më qenë mbledhur
të gjitha qeniet flugtare[2]
që të më veneronin
edhe gjëmat e shpirtit
të mi dëgjonin,
lotët e këngës
që shpërthenin
te sheshi i zjarrit,
e pasardhësit
me fjalët ndijesore
përjetësisht dridheshin!…
5.
Pjellat e mallit
votrën e mbanin
prore ndër ëndërra,
i vizatonin
me shpirtërat e tyre
kurdoherë themelet-
dashuria
është krijuar me Njeriun
përpara se të lindin,
pa e ditur
përse koha ashtu sillej
në të pamundurën,
pjella e rritur nën dhunë
pa të atin-
shkëputje e hallkave të rritës!
Një pamje e trishtë nga shiu dhe rrufeja – ngjashëm me të papriturën…
6.
Nuk e dinin
se kush ishte pragu
nëpër të cilin shkonin
deri te trualli,
ndonëse e ëma
i vardiste ata
prej viteve në vit
ta harronin përgjithmonë
se ku fillonte
gjenealogjia-
fat nga fatkeqësia
ishte pjesë e pacaktuar
e cila pëshpëriste
gjithmonë
në veshët e rritjes!…
7.
Koha sillej
me një formë tjetër,
nuk e dinin fëmijët
zhvendosjen e qëllimtë
vetëm do të thirreshin
në emër të të atit,
e nuk e pranonja
asnjëherë dorëzimin
para shtrigave të paraqitjes!
8.
Isha zhdukur nga orbita
edhe nga hapësira
e portaleve shtazarake,
përderisa rreth tyre
ulurinte çdo gjë
edhe çakejt e ndjekjes
në çdo pikë
të frymëmarrjes!…
Një pamje e çuditshme – me vlugun e yjeve para mëgjesit dhe rruga kah drita…
9.
Stilet e pazakonshme
përsëriteshin ndër vite-
thirresha prej atit tim
ndërsa nipi thirrej
në emër të babagjyshit
pra fillimi i fillimit ishte
gjeneza e fjalëve,
përderi sa çakejtë
të grumbulluar
ua copëtonin zemrat
fëmijve
deri në pamundësinë e durimit,
e asnjëherë
nuk qetësohej
koha e dalur mendsh!
10.
Kohë demoniane
ishte koha e hijenave
kokën ua kthenin
në tjetrën anë
edhe kur mendonin
se ashtu
u buzëqeshte Dielli,
fëmijëria
ishte pikë e tharë loti
me dhunë
qenë shkëputur brezat
në anën e kundërt-
e ate që i pat krijuar
me farën e vet
symbylltazi
donin që ta zhduknin!…
11.
Bijtë
më qenë shpërlarë
nga fati
edhe nja një qindarkë
t’u japin të tjerëve
si meditje
ishin mësuar nga djajtë,
nga ku s’i kanë
t’i gjëjnë e të investojnë
ate që u ishte fshehur
nën aureolë
pa e pyetur
atin e shembur
nga varfëria e ndarjes
ku dhembja dhembjen
e përtërinë!…
Fotografia e fëmijërisë së Skifterit – e skuqur me lotë në mërgatë
12.
Le të lidhen
me paditurinë e mbjellur
në rrotullën e fatkeqësisë-
pjesa tokësore
ndahej me të ëmën,
e me çka u kanë mbetur
mjetet e duhura
për zhvillimin e dijenisë
derisa nuk e dinin
se ata që bëhen
sikur u buzëqeshin
ua hanë djersën
me plancat e kohës së ligë
të një plehu!…
13.
Po të ishin
njëherë lartë
tek yjet e kristalta
do ta shihnim
rruzullin e jetës sonë
apo do ta vërenim
si do kishim qenë
po të mbanim fuqishëm
qëllimet jetësore
deri në fund
e ku do të kumbonte
dukshëm
aureolave të (pa)fatit!…
14.
Mos u lidh
kurrë me ata
që të përbuzin
se perëndia Besa
vështron
e nuk flet.
15.
Sa keq,
të thuhet mos jep
aty ku nuk duhet,
e të dërgojnë
në vend të kulmit
të flurudhës sate
tek bre miza hekur!…
Fotografia e fëmijëve të parë – Skiferit dhe Fitores – të skuquara nga lotët e mi
– të dalur pranë vitrinës sime
16.
Tani
mbyllet i dyti brez
me duar të huaja
përtej grillave,
në fukamat e dhembjeve
aty ku ka kaluar trishtimi
deri në çmendi,
është dëmtuar
edhe brezi i tretë,
mund të shkojnë
të gjithë te paudhësia,
lindja e fundit
me e shtrenjta mbesë
ka kaluar edhe ajo
përtej dhembjes
e mbyllur nëpër shtrigitë
e se amës së vet,
një dërrasë e hollë
është ndarja
e të shenjtës lidhje
flakë digjet
malli i jetës!…
17.
A është strajcë jete
kjo kallje e vazhdueshme
orbitave të flurudhës,
merr frymë
nëpër tehun e nxehur
mbi ty,
mund ta gjëni
pluhurin e fjalëve
pas shuarjes së zjarrit
e nëse mund të pyesish
se a do të ndalet
nga zgjëndërra e prishtë
kjo zgjebe e ndytë
e errësirës,
fatkeqësia të vjedhë
deri në frymën e fundit!…
Kombinimi i shqiponjës me urën kah Prizreni – që simbolizon lidhjen e dy brigjeve…
18.
Vonë do ta gjëjë
nipi i nipit tuaj
pse sythi e rritë degën
e dega pipin tjetër,
në trung të fortë
të malit të qenieve
globit të provave,
kur ta mbërish kufirin
përtej jetës së përkohshme
do të ndodhesh
në hapësirat e dhunshme!…
19.
Fundi vjen
edhe pa metafora,
çka të bënë vetja
nuk të bën armiku
kësaj i thonë
mësim në pësim
e dhembja prore
gjithmonë të rrethon,
vetëm paaftësia
dikton duart tuaja
t’i nxjerrësh sytë-
po të mos të humbte
shpresa
e një drite të badhë!…
Vija e kufirit të dhunshëm në Shqipëri – për Morinën – pranë Shkelzenit – ku nuk kaloja…
[1] Flurudha është vija që e bënë predha apo plumbi prej grykës së tytës apo të ndezjes e deri te caku. Këtu e ka kuptimin artistik për rrugën jetësore, nën predhat e pandalura të ndjekjes nga dhuna, etj. Ndërsa orbita e flurudhës nënkupton tërësinë që përshkon hapësirën prej fillimit e deri në fund, për një çështje…
[2] Kjo fjalë është mbiemër i gjuhës shqipe. Do të thotë: të gjallë, të heshtura, të shkathta…
