Që kur Princi i Kurorës Mohamed bin Salman erdhi në pushtet në Arabinë Saudite në Qershor 2017, mbretëria ka pushtuar titujt e mediave për një varg reformash të habitshme.
Në fund të vitit 2019, princi i kurorës përfshiu liri të reja tek femrat që udhëtojnë vetëm, duke i lejuar ato të marrin pasaporta dhe të udhëtojnë jashtë vendit pa pëlqimin e kujdestarëve meshkuj.
Në një artikull për The Guardian, Madawi al-Rasheed, një profesor në Shkollën Ekonomike në Londër, vëren se në të njëjtën periudhë, grave u lejohej të “regjistronin një lindje, martesë ose divorc“. Masa përmbysi legjislacionin që për dekada e bëri të pamundur për gratë të merrnin vendime pa lejen e një “wali” mashkull, një kujdestar zyrtar, zakonisht një baba, vëlla, xhaxhai ose burri.
Ndërsa reformat ishin pranuar pozitivisht në atë kohë, fushatëbërësit tani thonë që ato janë shumë më pak se ato që në fillim dukeshin dhe gratë vazhdojnë të mbeten “qytetare të klasit të dytë” në vend.
Sipas The Independent, “ka një mungesë serioze të qartësisë nëse gratë do të jenë në gjendje të udhëtojnë jashtë vendit në mënyrë të pavarur“, ndërsa Grupet e të Drejtave të Njeriut gjithashtu kanë treguar një “goditje gjatë vitit të kaluar për disa nga aktivistët kryesorë të të drejtave të grave në vend” . Shumë nga këto bënin fushatë për të drejtën për të përzënë ose për të fituar të drejta të barabarta për burrat.
Gratë ende nuk mund të martohen ose të largohen nga burgu ose një strehimore të dhunës në familje pa pëlqimin e kujdestarëve të tyre meshkuj. Kjo do të thotë “është pothuajse e pamundur që viktimat e dhunës në familje të kërkojnë në mënyrë të pavarur mbrojtje ose të marrin kompensim juridik“, shpjegon shkencëtari politik Elham Manea, në një artikull për gazetën gjermane Deutsche Welle.
Pra, përkundër reformave në dukje kozmetike, gratë në Arabinë Saudite janë ende subjekt i një numri të kufizimeve në jetën e përditshme. Këtu janë disa prej tyre:
Mos vishni rroba ose make-up që “tregon bukurinë”
Kodi i veshjes për gratë rregullohet nga një interpretim i rreptë i ligjit islam dhe zbatohet në shkallë të ndryshme në të gjithë vendin. Shumica e grave veshin një abaya – një mantel të gjatë – dhe një shall kokë. Fytyra nuk ka nevojë të mbulohet, “shumë për keqardhjen e disa personave të rreptë“, thotë The Economist. Por kjo nuk e ndalon policinë fetare të kërcënojë gratë pse kanë ekspozuar atë që ata konsiderojnë se është shumë mish apo pse kanë vënë shumë make-up.
Në korrik të 2017-ës, një klerik i njohur bëri thirrje për më shumë thjeshtësi, duke kërkuar që “bijat” e kombit të shmangin “çdo abajas që ka ndonjë dekoratë … Jo zbukurim, jo të cara, jo zbulime“.
Dy javë më vonë, një video qarkullonte në mediat sociale duke treguar një grua saudite anonime që po shëtiste nëpër një fortesë të braktisur në veri të Rijadit, e veshur me një fustan të vogël, që dukej se nuk respektonte rregullat e tilla të rrepta për veshjen e grave.
Klipi i gjashtë sekondave ndezi një debat të nxehtë në vend, me konservatorët që kërkuan arrestimin e saj, duke u ngritur kundër reformatorëve që duartrokitën trimërinë e saj. Gruaja u thirr në pyetje nga policia, por më vonë u la e lirë pa akuzë.
Ndërveprimi me burrat
Grave iu kërkohet të kufizojnë sasinë e kohës së kaluar me burrat me të cilët nuk kanë lidhje. Shumica e ndërtesave publike, përfshirë zyrat, bankat dhe universitetet, kanë hyrje të veçantë për gjinitë e ndryshme, raporton The Daily Telegraph.
Transporti publik, parqet, plazhet dhe parqet argëtuese janë gjithashtu të ndara në pjesën më të madhe të vendit. Sidoqoftë, qeveria njoftoi në fund të vitit 2019 se restoranteve nuk u kërkohet më që të kenë hyrje të ndara sipas gjinisë.
Përzierja e paligjshme mund të çojë në ngritjen e akuzave penale kundër të dy palëve, por gratë zakonisht përballen me ndëshkime më të ashpra.
Konkurrenca e lirshme në sport
Në vitin 2015, Arabia Saudite propozoi mbajtjen e Lojrave Olimpike pa gra. “Shoqëria jonë mund të jetë shumë konservatore,” tha Princi Fahad bin Jalawi al-Saud, një këshilltar i Komitetit Olimpik Saudit. “Është shumë e vështirë të pranosh që gratë mund të garojnë në sporte.”
Kur Arabia Saudite dërgoi për herë të parë atlete femra në Olimpiadë, në Londër 2012, klerikët e rreptë denoncuan të dy konkurrentët si “prostituta”. Gratë gjithashtu duhej të shoqëroheshin nga një kujdestar mashkull dhe të mbulonin flokët.
Sidoqoftë, në shtator 2017, stadiumi kombëtar i Arabisë Saudite mirëpriti spektatorët e saj të para femra. Gratë u caktuan seksionin e tyre në një vend, që ishte normalisht vetëm për meshkuj për të parë festimet që shënuan përvjetorin e themelimit të Arabisë Saudite.
Provoni rrobat kur bëni shoping
“Mendimi i thjeshtë për një grua të zhveshur pas një dere të dhomave të zhveshjes, është dukshëm shumë për burrat që ta menagjojnë,” thotë shkrimtari Vanity Fair Maureen Dowd në një artikull me titullin “Një udhëzues për vajzat në Arabinë Saudite“.
Kufizime të tjera mëtë pazakonta në jetën e grave përfshijnë hyrjen në varreza dhe leximin e një reviste të modës pa censurë.
Sidoqoftë, shton Dowd, gjithçka në Arabinë Saudite “funksionon në një shkallë rrëshqitëse, në varësi se kush jeni, kë njihni, kujt i kërkoni, me kë jeni dhe ku jeni“.
Por gjërat ngadalë kanë filluar të modernizohen. “Arabia Saudite është kombi më i ndarë në botë në aspektin gjinor, por mes ndryshimeve tani në zhvillim e sipër, gjenerata të shumta të grave po debatojnë se si të jenë moderne të vërteta dhe saudite të vërteta“, thotë National Geographic.
Një transformim është vërtet duke ndodhur, konfirmon këshilltari mbretëror Hanan Al-Ahmadi, “por ne duhet të jemi në gjendje ta krijojmë këtë ndryshim gradualisht dhe të ruajmë identitetin tonë“.
Marrë nga Nacionale.Info
