Zymer Mehani
(Pushtetari i ndërgjegjshëm dhe pushtetarët e pandërgjegjshëm)
I
Askush nuk udhëhiqet më mirë se ai nga opinioni i shumicës dhe, nga ana tjetër, nuk ka njeri që të mbështetet më shumë se ai në gjykimin e shëndoshë…
Ai nuk rrënon asnjëherë, aq më pak në kohë pandemie.
Karakteri i tij është tërësisht i lirë nga çdo lloj grykësie… Ndërkohë, tek ai nuk gjen asnjë shenjë fodullëku apo ndjenjë superioriteti… Në mesin e punëve më të mëdha ai mendon për miqtë e tij të varfër dhe, nga koha në kohë, u kthehet studimeve të tij, të cilat i do kaq shumë… Çfarëdo autoriteti që i jep atij rangu dhe çfarëdo influence që ai gëzon për shkak të favoreve të një sovrani të fuqishëm, ai i vë ato në shërbim të publikut, ose të miqve të tij.
Ka qenë gjithmonë tipar i karakterit të tij që të ndjehet i detyruar ndaj të tjerëve dhe, mrekullisht, gjithmonë i gatshëm për ta… Askush nuk është i gatshëm si ai të bëjë një të mirë pa pritur asgjë si shpërblim. Ai prore u është mirënjohës Familjeve të Dëshmorëve, që për interesa madhore të atdheut i falën bijtë dhe bijat më të denja. Kurrënjëherë s’i tradhëton idealet e Adem Jasharit, të Zahir Pajazitit e të SANDOKANIT. Ai është besnik ndaj kombit e atdheut. Ai është atdhedashës, prandaj mendon shqiptarisht.
II
Ata mendojnë se janë më të mençurit, madje të vetmit. Fakti që ata asnjëherë nuk e shpjegojnë dot pse vazhdimisht e kundërshtojnë njëri-tjetrin, mjafton për të kuptuar se ata nuk e dinë të vërtetën për asgjë. Ata, madje, nuk kuptojnë as veten e tyre.
Mendimi që ata kanë për veten e tyre është kaq i lartë, saqë sillen sikur të ishin vërtet në Parajsë. Ata i shohin me nënçmim dhe keqardhje të tjerët sikur të ishin krimba. Ata kanë vetëm fjalë të mëdha dhe terma që i shpikin vetë. Ata janë kaq të papëlqyer nga njerëzit, saqë konsiderohet fat i keq nëse dikush i ndesh ata rrugës dhe, megjithatë, ata janë shumë të kënaqur me veten e tyre.
Ngaqë ata vetë nuk dinë të lexojnë, e konsiderojnë gjënë më të mirë faktin që s’kanë asnjë kontakt me librat.