Trockij me disa miq amerikanë gjatë mërgimit në Meksikë, 1940
Në vitet 1930, revolucionari me përvojë ruse dhe piktori akoma i panjohur meksikan jetuan një histori dashurie të shkurtër por të fortë.
Më 1937, Frida Kahlo pikturoi një portret të mirënjohur të Lev Trockij, të internuarit Sovjetik, që mbërriti në Meksikë në të njëjtin vit. Ajo kanavacë nuk është një homazh i thjeshtë. Fsheh pas saj një marrëdhënie të vërtetë dashurie, mbeti e fshehur mes palave të kohës.
Në Meksikë, për ta mirëpritur revolucionarin rus, gruan e tij Natal’ja Sedova dhe nipin e tij Seva (të mbijetuarit e vetëm të familjes), pasuesit e tij të paktë meksikanë ishin mbledhur, midis radhëve të të cilëve, u dallua figura e Frida Kahlo.
Frida Kahlo: Trockij (portret)
Piktorja – si dhe burri i saj, muralisti popullor Diego Rivera – ishte një komunist i flaktë, siç tregohet edhe në filmin biografik Frida, shfaqur në vitin 2002. Në vitin 1928, Rivera, një vit para dasmës, kishte portretizuar Fridën në ciklin e afreskeve në mur. në galeritë e oborrit qendror të Pallatit Kombëtar në City of Mexico, e cila përfaqëson historinë e vendit nga viti 1520 deri në vitin 1930. Në pikturën Ballada e revolucionit proletar, Frida vesh një këmishë të kuqe dhe shpërndan armë tek njerëzit së bashku me fytyra të tjera të famshme, siç është Tina Modotti, fotografe aktiviste dhe një aktor me origjinë nga Udine, me të cilin Kahlo lidhi një miqësi të fortë (të pakufishme edhe me një lidhje dashurie), me azilantin kubanez, Julio Antonio Mella dhe me piktorin e muraleve David Alfaro Siqueiros.
Përkushtimi i Fridës për kauzën meksikane ishte aq pasionante sa ç’e paraqiti ajo veten, ndërsa lindi në vitin 1910, viti i fillimit të Revolucionit Meksikan, sesa në vitin 1907, data e vërtetë e lindjes së saj. Ajo e quajti veten “një vajzë të revolucionit“, marshoi me njerëzit që mbështesin idealet e Karl Marksit. Së bashku me bashkëshortin e saj, u futën në Partinë Komuniste Meksikane, nga e cila, megjithatë, të dy u dëbuan pa shumë komplimente kur kundërshtuan linjën dominuese Staliniste, duke parapëlqyer rrymën e mendimit të Trockit dhe duke kaluar në shërbim të Internacionales së Katërt.
Për këtë arsye, kur ish-revolucionari rus e gjeti veten të përplasur mes vendeve të ndryshme të Evropës, duke ikur vazhdimisht nga atentatorët Stalinistë, çifti i ofroi atij azil politik në shtëpinë e tyre, Shtëpinë e famshme Blue në Coyoacán, në një lagje të Qytetit të Meksikës.
Në atë kohë, Trockij ishte 58 vjeç, një jetë e vështirë pas tij, bënte luftëra dhe sakrifica, për shkak të të cilave ai kishte humbur edhe katër fëmijët e tij, të cilët përfunduan të vrarë nga policia ose kryenin vetëvrasje. Freskia e 30 viteve dhe atmosfera, atmosferë ekzotike, që emocionoi Fridan, e goditën dhe e pushtuan.
Lexoni gjithashtu: Lenini në Siberi
Frida, nëse nga njëra anë ishte e magjepsur nga personaliteti “i rëndësishëm” i revolucionarit, nga ana tjetër ajo gjithashtu dëshironte të gjente në të, një mënyrë për të shpenguar veten nga të gjitha tradhëtitë e pësuara nga Diego Rivera, i famshëm për të qenë një libertin i pafytyrshëm dhe i pafalshëm. Georgij Černjavskij, autor i biografisë së Trockij, shkruan: “(Frida) tentonte, përmes tradhëtisë me ‘mësuesin” e burrit të saj, të shkatërronte Diegon, të hakmerrej për tradhtitë e tij të shumta“.
Frida Kahlo me burrin e saj, Diego Rivera më 1932
Si një djalë i ri, Trockij e ndoqi atë në oborr; ndoshta si një shaka e këndshme, pasi Frida nuk ishte në gjendjen fizike, që të mund të lëvizte lehtë – një aksident gati e kishte vrarë atë disa vite më parë. Ajo e la veten të merrej dhe e shoqëroi në dhomën e saj, ku mbizotëronte një shtrat i madh ortopedik, fillimisht vetëm për ta lënë të admironte pikturat e tij.
Nga ana e tij, Trockij gjithashtu dukej i mbingarkuar nga ndjenja; në një letër ai i shkruante Fridës:
“Më ktheve rininë time dhe më hoqe arsyen. Kur jam me ty, ndihem si një djalë shtatëmbëdhjetë vjeçar“.
Tradhtia ishte bërë edhe më pikante nga prania e gruas së Trockit, jo vetëm në të njëjtën shtëpi, në të cilën ndodhnin takimet galante, por shpesh edhe në të njëjtën tryezë ku mblidheshin për të ngrënë. Biseda zhvillohej gjithnjë në anglisht, një gjuhë e panjohur për Natal’jan e tallur, e cili asistonte e pavëmendshme ndaj deklaratave të dashurisë, të shkëmbyera pikërisht nën hundë.
Për të kaluar kohën në shoqëri të këndshme, ata shpesh takoheshin fshehurazi në shtëpinë e motrës së Fridës, Cristina, në Calle Aguayo. Suksesi i fryrë i deklaratave të dashurisë të fshehura midis librave, që Trockij e kishte muzën e tij përmes mbikëqyrësve ose sekretares, takimet e fshehta dhe aludimet e rrezikshme në tryezën e konvikteve zgjatën për disa muaj, deri sa Natalia, tani e vetëdijshme për gjithçka dhe e djegur nga tradhëtia, gjeti guximin të përballet me burrin e saj. Pas një grindjeje të egër mes bashkëshortëve, Trockij shkoi të jetojë në një fermë rreth 120 km larg Shtëpisë së Kaltër, siç raportohet nga Natalja Sedova Trotsky (1862-1962). Për një biografi që akoma duhet të bëhet nga Diego Giachetti.
Lexoni gjithashtu: Subversivë përgjithmonë: shëmbëlltyra e Njerëzve Plastikë të Universit
E gjithë adrenalina e dhënë nga fshehtësia e raportit u shkatërrua së bashku me pretendimin e “dashurisë” ndaj piktores meksikane; Trockij, në korrik 1937, tashmë ishte duke e lutur gruan e tij që ta falte dhe ta merrte përsëri me vete përmes një letre, që për fat të keq nuk është ruajtur. Natal’ja pranoi dhe Trockij ishte në gjendje të kthehej në Coyoacàn. Ai vendosi të largohej nga Frida, duke sqaruar me kujdes këndvështrimin e tij dhe i kërkoi asaj që t’i kthejë të gjitha letrat që i kishte kushtuar asaj, për t’i parandaluar ato të binin në duar të gabuara. Sidoqoftë, Frida duket se ka reaguar me indiferentizëm. Edhe vala e pasionit nga ana e tij ishte zbehur, pak më parë ai i kishte zbuluar një shoku se ishte “i ngopur me plakën“.
Të dy, me marrëveshje të ndërsjellë dhe paqësisht, u kthyen në jetën e tyre të martuar.
FRIDA KAHLO: PORTRET I KOMPOZUAR
Më 1937, Frida i dhuroi ish-dashnorit të saj një pikturë, Autoportret kushtuar Lev Trockij. E quajtur gjithashtu midis perdeve, ajo është e mbushur me simbole që kujtojnë botën bashkëkohore ruse të kohës: perdet, të ngjashme me ato të një skene, janë të bardha, një ngjyrë shumë pak e përdorur në pikturat e Fridas, të cilat piktorja dëshiron ta kontrastojë këtu me të kuqen të fraksionit përballë Trockij. Skaji merr motive lulesh tipike të artit rus. Në duart e saj, gruaja, me një vështrim të fortë dhe krenar, mban një tufë lulesh dhe një letër ku shkruhet: “Para Leon Trotsky me todo cariño, ia kushtoj këtë pikturë, el dia 7 de Noviembre de 1937. Frida Kahlo. En San Angel, Meksikë”.
Për revolucionarin, megjithatë, historia e dashurisë me piktoren ishte tani aq larg, saqë, kur erdhi koha për të lëvizur nga Shtëpia e Kaltër, ai madje harroi ta merrte veprën e saj (burime të tjera sugjerojnë se ishte Natalia, që pretendonte se piktura ishte lënë në vend). Sidoqoftë, arratisja nuk kaloi pa pasoja për piktoren e egër meksikane. Pas vrasjes së Trockij në duart e Ramón Mercader (xhaxhai i Christian De Sica) në 1940, Frida u mor në pyetje nga policia dhe u burgos me dyshimin se kishte marrë pjesë në krim për arsye personale. Ajo ishte në gjendje të kthehej në liri, vetëm falë ndërhyrjes së Presidentit të Meksikës, Lázaro Cárdenas del Río.
Lexoni gjithashtu: Para Masha dhe Ariu: Karikaturat Sovjetike ishin shumë të bukura
Përgatiti e përktheu: Faslli Haliti
