Kujtim Drishti
(Sistemi mbreteror po i merr hakun revolucionit francez)
Nderkohe qe shoqeria njerzore ka mbetur thellesisht primitive sepse ajo ka mbetur akoma ne boten e kafsheve, ku peshku madh han peshkun e vogel, teknollogjia i a ka kaluar me milliona here primitivizmit te shoqerise, ku ajo qe ka rendesi eshte vetem liria e individit egoist.
Por edhe ketu kafsha njerzore eshte adaptuar duke u bere krenare per ecjen perpara te shoqerise. Dhe sikur ne nje moment ta çveshesh kete shoqeri nga teknollogjia e kupton se ajo ka mbetur po aq primitive.
Teknollogjia dhe shkenca nuk mundën te ndalojnë as luftrat as varferine e as vuajtjet e kafsheve te pyllit.
«Po ! Kjo eshte natyra njerzore. Keshtu është!” – thone partizanet e mrekulluar te zhvillimit teknologjik. “Shoqeria moderne duke zhvilluar shkencen ka rritur jetegjatesine e popullsise, ka bere te mundur te jetojne me shume njerez ne kete planet ne sajë te progresit, ne sajë te kapitalit, d.m.th. kapitalizmit.
Dhe kjo eshte nje mrekulli!
Une mahnitem sinqerisht me kete mrekulli por kjo mrekulli nuk do te ishte arritur kurrë pa pune, frutet e se ciles kapitali din ti perqendroje aq shume sa ti marre edhe meritën punës.
Nga mrekullimi qe ndjejne njerzit perpara vitrinave, ku nuk gjen vetem atë që do, por edhe si e do, ata mendojne se keto jane frute te kapitalit jo e punes; Dhe ketu fillon varferia me e madhe shpirterore sepse njerzit kerkojne frutet e kapitalit jo me punen.
Ata nuk shikojne ate qe eshte bere e kapshme ne menyre te drejtperdrejt, pa pasur nevoje per arsyetim ideollogjik: varferine. Varferine ekonomike, shpirterore, kulturore te brezave te rinj si ne Shqiperi edhe ne France e kudo ne botë.
Po pse a krahasohet varferia e sotshem me varferinë e djeshem?
Po keni te drejte eshte e pa krahasueshme, së pari dhe se fundmi per nje arsye te thjeshte e te vetme: sepse i varferi i djeshem ka vdekur.
Megjithate krahasimi midis varferive mbetet i kapshem. Ndersa Krahasimi midis pasurive ka dale jasht imagjinates njerzore.
Keshtu po te donim ta benim krahasimin, do te zbulonim se krahasimi midis te varferve te sotshem dhe te tyre te nje ose dy shekuj me pare, mbetet nje krahasim ne permasa konkrete, te prekshme, te kapshme nga imagjinata jone: keshtu do thonim qe i varferi i nje shekulli me pare nuk kishte shtepi sot nuk e dime. I varferi i djeshem vdiste nga uria sot nuk te le njeri te vdesesh nga uria, Puntori i djeshem nuk kishte veture sot ai ka veture e te tjera e te tjera. Pra krhasimi material kapet ne menyre te qarte nga arsyea njerzore. Qofte i mallkuar ai qe nuk pranon kete kontribut te kapitalizmit, pamvarsisht se perjashtuam ketu krahasimin shpirteror.
Zbulimi tjeter vjen kur krahasojme te pasurin e sotshem me te pasurine e djeshem. Atehere do te shikoni se krahasimi del nga realiteti i kohes tone dhe behet po thuajse virtual.
“Njerzit e kan te veshtire te imagjinojne se sa here 1 milliard, eshte me I madh se sa 1 million.
1 million sekonda eshte afersisht 11 dite
1 miliard sekonda eshte afersisht 35 vjet.
Ky citat i Paul Franz eshte marre nga francezet e sotshem per tu kthyer ne arsyetimin e me poshtem:
– Mashtrimi qe i bejne te papunet shtetit francez vlersohet me 58 million eurone vit
(duke ruajtur shkallen e mesiperme te sekondave kjo i do t’i korespondonte 1.5 vjet
– Shuma qe i mungon fiskut francez nga te pasurit eshte 80 milliard euro ne vit
Kjo i korespondon me shkallen e mesiperme 2975 vjet
A do te thote kjo se te papunet jane 1.5 vjet mbrapa ne borxh dhe te pasurit 2975 vjet perpara?
Pershkak te kokëçarjes qe na jep ky problem ne duhet te dalim ne konkluzionin e thjeshte se eshte me mire te mos bejme krahasime dhe te perfundojme ne mendimin se çdo epoke ka te pasurit dhe te varferit e saj pa pasur arsye te jemi krenar per epoken e sotshme sepse edhe vete krenaria ne behet relative. Imagjinoni tani pasionin qe kane te varferit dhe te pasurit kur flitet per barazi ose per pabarazi. Ah pasioni ! Por le te çvishemi nga pasioni kundra njeri tjetrit.
Epokat e vjetra mund ta kene zili epoken e soteshme vetem per teknollogjine Por epoka e sotshme nuk ka perse te kete zili epokat e vjetra, pamvarsisht nga progresi teknollogjik: sistemi me mbret i ka marre hakun revolucionit francez.
A nuk kemi te drejte te themi se shoqeria ka mbetur primitive dhe e pakoshience, pamvarsisht nga progresi teknik?
Por te mos harrojme se progresi teknik ne doren e nje shoqerie primitive eshte rreziku më i madh i vete kesaj shoqeria.
Natyra, pjelle e se ciles eshte vete shoqeria po na paralajmeron. Por ky parajmerim eshte i pakapshem per trurin e shoqerise primitive. Ky paralajmerim del jasht kapacitetit te saj mendor siç del jasht imagjinates krahasimi midis te pa puneve dhe te pasurve, po aq sa del jasht 2975 vjet nga 1.5 vjet
