Arben Çokaj
Shqiptari është ashtu – e justifikon krimin e korrupsionin, kur e ban vetë ose një njeri i veti… (Në këtë rast Giorgo psh. e sheh me adhurim Jozefinën – nuk ia sheh asnjë shkelje në punën e saj – e po mundi, Giorgo e zëvendëson Metën, jo me veten, por me Jozefinën…). E kjo vjen nga kultura që kemi kaluar si popull pa shtet, 5 shekuj nën pushtim osman, të lënë pas dore e më pas me shtete të dobëta, ku kishte më shumë kulturë e identitet fetar si tani, se kombëtar, dhe ku vetëm diktatura e xhaxhit bëri shtet funksional edhe më të rreptë, më të qetë e më të rregullt se Austria, por e ushtroi ligjin përmes diktatit dhe ajo krijoi viktimat e veta – dhe urrehet sot më shumë nga shqiptarët edhe se pushtimi osman e islami…
Pushtimi i gjatë osman, islamizimi dhe përzierja e racës ka sjellë kryesisht te shqiptarët atë që Gustave Le Bon dhe më pas Frojdi, e konsideruan si rënie të cilësive të racës. Por priftat e Giorgos nuk i lexuan këta autorë, e ndër ta edhe At Zef Pllumi habitej pse shoqëria jonë nxjerrë kaq shumë rrugaçë – por nuk është për t’u habitur fort jo, kur i din punët. Shikon me u tregua shqiptarëve se ja ku është problemi dhe nuk keni pse me u habitë shumë, por del Giorgo, që ka referencë priftat dhe dijen e tyre sofiste, e të thotë: “gjitholog“, në vend që me i kuptua probleme tona se nga vijnë, dhe me punua për me e shmangë burimin e kësaj apatie sociale që kemi.
Ne nuk sillemi sot si shqiptarë ngjashëm me racat e larta të tjera, psh. si gjermanët, por sillemi si racë e ulët e mesme, ngjashëm me racën e mesme – turqit, apo racën e ulët beduinët arabë, se zotat e tyre adhurojmë dhe kulturën e tyre kemi marrë me imponim dhe e konsiderojmë si të shenjtë. Nëse ne tani zëvendësojmë uzinat e fabrikat e neverhoxhës së Giorgos me xhamitë turke arabe, dhe rrimë gjithë ditën tash 30 vjet duke sharë neverhoxhën, ne kemi kaluar në gjendjen apatike të sharjes, jo vetëm që bnuk bëjmë gjë, por duke i bërë punët edhe më keq se në atë kohë, ne shajmë dikë që organizimin e shtetit nga pikëpamja shtet-formuese e bëri më mirë.
Pyete Giorgon e të tjerë, a e kanë lexuar psh. Hobbes-in, po Spencer-in? etj. E nëse i kanë lexuar – se unë as kam parë Fishtë, as Nol e as Konicë dhe as autorë të sotëm shqiptarë, që i kanë lexuar dhe u referohen atyre, sa zbatohen pra në shoqërinë tonë mendimet e këtyre filozofëve e njerëzve, që i dhanë formë Perëndimit me veprat e mendimet e tyre?! Hobbes thotë psh: “Më mirë tirania, se sa anarkia“. Por këtëe kundërshton Giorgo me shkollë Perëndimore e thotë me shkrimet e qëndrimet e tij të kundërtën… Giorgo përkrahte pak a shumë psh. PD e LSI, se ata ikën nga Kuvendi dhe nuk hynë në zgjedhje, protestuan dhe donin rrëzimin e qeverisë me çdo kusht, e jo forcimin e shtetit dhe të institucioneve dhe kërkonin zgjidhjen e problemeve tek ne përmes marrisë, dhunës e jo përmes institucioneve.
Se me sha është gjëja më e lehtë – ja shajmëe çlirohemi, por punë nuk po zgjidhim. Shikoje Reformën në Dretësi, pse nuk bëhet? Ajo i dha pra disa rezultate të mira. Nuk bëhet sepse kriminelat tanë në politikë e shohin se po u kapen këmbët dhe bëjnë si Meta e Monika, Saliu e Luli kundërshti – qoftë edhe të pavetëdijshme kundrejt një veprimi shtet-formues efektiv… E këta kriminelë përkrahen më pas nga njerëzit, që nuk kanë vjedhë ndoshta si ata, por kënaqen me vjedhjen e tyre të shtetit, kënaqen me idenë se edhe këtyre u vjen dita një ditë me vjedhë, pasi ndjenja e brendëshme e kësaj pjese të popullit tonë është destruktive dhe abuzuese. Prandaj duhet mbajtur nën kontroll.
Shoqëria turmë ose racë e ulët, nuk di të bëjë shtet dhe nuk mëson nga përvoja. Këtë e kam parë edhe tek ne. Një shoqëri e ulët – turmë, nuk di të zgjedhë lider, nuk di ta respektojë liderin e zgjedhur – a e ke parë Kolin – gjeturakun etj. si e shajnë Ramën me neveri?! Lideri që zgjedhin racat e ulëta nuk e respekton turmën nga ka dalë – a i ke parë si fryhen drejtuesit tanë? A e ke parë Jozefinën që thotë, “jam aristokrate, familja ime, fisi im, gjyshi im…“. Ne të tjerët nuk kemi ashtu, familje, fis e gjysh, vetëm Jozefina ka. Bile edhe Giotrgo i ka ato, por kënaqet me fisin e familjen e gjyshin e Jozefinës, Nishanit, etj., i duken vërtetë fise të fortë… se kanë vjedhë do prona në Shqipni më shumë, duke i shërbyer të huajve. Po Ilir Meta, si tha? “Mund të kisha qenë emigrant i suksesshëm…“. I duket vetja i sukseshëm se ka vjedhë dhe nuk është kapë deri tani… Jo more lopë jo, ti kurrë nuk ke qenë i sukseesshëm për zotësi, por për hajni, dhe ke gjetë vendin ku me vjedhë, se tjetër kund, të kishin kapë si mut! Pra, realisht popujt si racë e ulët e mesme e kanë problemin e zgjedhjes dhe respektimit të liderit dhe anasjelltas. Pastaj racat e ulëta janë edhe të pasakta, ia fusin kot shpeshherë, sa të dhemb koka me marritë e tyre…
Tani për mos me ndejtë duke e mallkuar gjithmonë veten, duhet të kuptojmë se kjo që ndodhë tek ne nuk ndodhë vetëm tek ne, gjithkund ka probleme të tilla, ku shoqëritë janë në një nivel me ne. Madje, si i tha edhe Dalai Lama Europës e Perëndimit para disa ditësh, “mos pranoni afrikanë e arabë, se do bëheni si ata!” Dakord, por Perëndimin sot e drejtojnë kryesisht gratë, e gratë duan rrush, në mëntyrë të pavetëdijshme kjo, e ato nuk pyesin nga vjen rrushi… Pra, nuk po tregojnë zgjuarsi as Perëndimi në mënyrën se si po e qeverisin vendin, edhe pse Giorgo i adhuron ata, e nuk sheh asnjë defekt në shoqëritë e tyre… Edhe pse Lisi thotë, duhet të na qeverisin gratë, se e drejton gruaja e vet…
Nëse shqiptarët duan vërtetë me marrë një rrugë zhvillimi të qëndrueshme, duhet ta lënë fenë mënjanë, se feja nuk sjellë zhvillim, por pengesa – por mos ia përmend Giorgos këtë, se feja e ka ndihmuar atë – ndonëse e vëreta duhet thënë, apo jo? Duhet punë, shkollim e dije, dhe orientim racional drejt zhvillimit. Duhet që shoqëria jonë që diskuton për fe ma shumë se edhe vetë hebrejtë e arabët që e krijuan fenë, diskuton për provincializma jo katundar e jo qytetar, jo katolik e jo musliman, duhet me u orientua si shoqëri me vetëdije drejt shtetit nacional, shtetit komb, si në Europë. Por duhet… duhet, sa e mundshme është që kjo të bëhet. Dhe vijmë në fund te fjalët e Fishtës prift, si sot para 100 vjetëve, historia përs¨åeritet: “Ma parë i mbledhë një grusht me pleshta bashkë, se një grusht me shqiptarë…” E neverhoxha i Giorgos i mblodhi pra, me dhunë e diktat, por i mblodhi! Po duket pra, se shoqëritë që janë të nivelit tonë, të pandërgjegjësuara si e sa duhet, e duan një formë diktati, për të funksionuar si duhet. Se tani e kemi lëshuar një herë pa duar, dhe destruktiviteti e apatia kanë dalë sheshit, po shkarërrojnë më shumë se po ndërtojmë dhe eja e mblidhe më këtë shoqëri, eja e fute në shina!
