— fragment nga libri i parë botuar në Kosovë: ‘ZËRA NË LAVJERËS’, i Sagës Shqiptare: ‘ZËRAVE DHE ZHURMAVE’.
Miq të nderuar dhe të respektuar ju përshendes dhe ju falenderoj për inkurajimet dhe fjalët e ngrohta, me rastin e marrjes së titullit: ‘AMBASADOR I KOMBIT’. Më lejoni të falenderoj Qeverinë Shqiptare, Shtetin Shqiptar. Familjen time, gruan dhe djemtë, të cilët më janë ndodhur pranë e ndihmuar në çdo çast. Ambasadorin e Shqipërisë në Ottavë zotin Ermal Muça. Korçën time të dashur. Miqtë e mi që ndodhen të shpërndarë kudo në botë.
Ndaj për respektin tuaj po hedh për ju një fragment të shkurtër nga libri i parë botuar në Kosovë: ‘ZËRA NË LAVJERËS, i Sagës Shqiptare: ‘ ZËRAVE DHE ZHURMAVE’.
TË DASHUROSH DO TË THOTË TË JETOSH.
Albani qëndron i mbërthyer në kolltukun e tij, symbërthyer tek fotografia e Merit. Përmbytur nga gjysmë errësira dhe qetësia e thellë. Ndihej i lodhur, i trishtuar. Dëgjoi një zë të butë, të ëmbël, të ndrojtur. Si të vinte nga thellësia, t’i trokiste pranë veshit. U drodh. Mbështeti kryet mbas mbajtëses së kolltukut, pa mundur të kthejë kokën andej nga u ndje zëri. Lëvizi vetullat, qerpikët iu drodhën. Cepat e syve iu njomën.
Zëri u ndje më i plotë, i ëmbël si melodi. Luajti kryet tmerrësisht ngadalë, si i tërhequr dhe i mbërthyer me litarë. Ashtu përhumbshiëm, shqoi një ballë të bukur, të lyer me reflekse mëngjesore, pranverore. Dhoma iu duk krejtësisht e përmbytur, gati e lyer në argjend.
‘ Është Meri, i foli një zë përbrenda zëri. Mos e lër të ikë. Ktheji përgjigje. Do t’i flasë po nuk mund. Me siguri Meri u lodh së qëndruari aty, në fotografi. Mbase e shkundi pritja e gjatë. Vërtet ka bashkëbiseduar me të dhe, ka shquar buzëqeshjen e mrekullueshme të saj. Ndaj, Meri u lodh së qëndruari në mur. I theu të gjitha barrierat. Sa i tmerrshëm është gozhdimi, mosfolja, stërmundimi për të rrëzuar murin e së pamundurës. Meri është ndryshe, prandaj zemra e saj triumfoi, shpërthyeu terrin e pamundësisë. Fundja çfarë është një fotografi, një largesë e pallogaritur. Duke ditur Meri këtë të vërtetë kreu lëvizjen madhore, doli nga fundbota, nga përjetshmëria afruar pranë tij, ashtu pandierë, siç di vetëm ajo. E mira, e ëmbla ime Meri. Duhej të jetë lodhur nga ringritja, rishfaqja. Por sytë i janë mbështjellë nga ujëra të gjelbra, gjithë leshterikë. Prapë së prapë, e shquan më së miri buzëqeshjen, prarimin e saj dhe shkëlqimin verbues të diellit.
Përpëliti qepallat ngadalë, të dy ndiheshin të lodhur nga largësia dhe mosfolja. Hapësirë e marrë, e pakuptimtë. Përse duhen vallë barriera të tilla, përse u krijuan dhe kush i krijoi?! Meri është grua e mençur, gjen mjete të thyejë, të shpartallojë furinë e hidhët dhe të shtrojë udhët me lehtësi. Vetëm një femër si ajo mund t’i bëjë çarje ballore territ të thellë dhe të ngadhënjehet. E mbështolli ngrohtësia. Zjarrth i lehtë qarkohet përreth tij. Do të flasë, t’i thotë ‘Meri, e ëmbla ime, sa mirë që të kam pranë. Oh sa të kam pritur…’ Fjalë të pathëna kurrë më parë. S’mundi. Gjuha i ishte lidhur…
Rrëshqiti krahun e djathtë mbi xhaketë, instinktivisht gishtat kërkuan xhepin e madh. Nxori shaminë e bardhë qëndisur me fije argjendi nga duart e Merit, ku qe shkruar emri i saj. Fytyra iu mbush me bulëza djerse. Buzët iu thanë. Dora e djathtë u drejtua drejt syve të mbyllur, e fshirë, si t’i kishin zënë sklepa dhe i pengonin pamjen. Në çfarë gjumë kishte rënë vallë?!
Zëri i butë, i lehtë u dëgjua sërish. Albani i dha hov shtatit, u shkëput pakëz prej mbështetëses së kolltukut, pa larguar pëllëmbët nga mbajtëset. Qafa i kërciti, nga lëvizja e fortë. Ktheu fytyrën. Mprehu dëgjimin. Dëshironte të ndjente në fytyrë dorën e butë të Merit. Sytë i mbante akoma të mbyllur, si për të shijuar deri në fund befasinë e papërsëritshme.
‘Prekmë Meri, dua të ndjej,’ – i foli e gjithë qenia.
U mbush me frymë, të thithte gjithë ajrin e botës, ta derdhte pastaj mbi Merin. Ta ndjente dhe ajo afshin e tij. Ndërkohë mendoi se nuk mjaftokej një jetë për të dashur një njeri. Eh, sa të marra janë krijesat. S’e njohin dhe nuk e vlerësojnë kohën që rrjedh nxitimthi, pa kuptuar, nëpër gishta, si rërë. Vetëm kur sheh zbrazëtinë në gishtat e hapur, kujtohesh, sa shpërdorues, mosmirënjohës dhe sharlatanë janë njerëzit.
Përse nuk mund të vlerësohet në kohë dashuria e humbur? Të dashurosh, do të thotë të jetosh. S’ka rëndësi se çfarë lloj dashurie është.
‘E mira ime, – i foli e gjithë qenia, – Të lutem, prekmë të ndjej kthimin e jetës.’
Albani la lëkurën t’i lëshohej nga shtrëngimi i tejzgjatur i syve. Ndoshta Meri e preku dhe ai s’e ndjeu. Ajo fluide kishte qenë gjithmonë. Hapi gojën të derdhte ajrin. S’mundi. E mbyti kolla, për pak sa nuk i mori frymën. Ai nuk mundi t’i thoshte ‘Prekmë!’ sërish. Meri do fyhej. Shpatullat i luanin vrullshëm, i përplaseshin pas kolltukut. Trupi iu njom, këmisha iu ngjit pas trupit. Djersët ia kripën sytë. Meri u lodh dhe ai nuk bëri asnjë veprim. Siç duket ata jetonin në kohë të ndryshme. U zgjua kur ajo realizoi ikjen e madhe.
Një dorë bardhoshe, e butë, e ngrohtë, topolake, u ndeh mbi të. I fshiu djersët. ‘Meri,’ – murmuriti. Ajo ishte reale. U qetësua. U realizua së fundmi ngadhënjimi. Meri e preku. S’ishte thjesht prekje, ishte ri ngritje, shtim jete… Vështroi kthjellët atë që ishte pranë tij, teksa i fshinte kujdesshëm djersët. Krahu i bardhë ia mbulonte fytyrën. ‘Më mirë kështu, – foli me vete, – më mirë.’
Dikur Meri luante me të, duke krijuar shfaqje të befta. Ndërsa ai përpiqej të tregohej i rëndë, nursëz, me merakun se mos ajo e shpërdoronte, e nëpërkëmbte. Ndoshta e ç’ burrëronte. Meri s’mërzitej, luante i ndehte mbi fytyrë krahun e bardhë. I thoshte: në dashuri, njerëzit nuk janë burrë dhe grua, janë shpirtra. ‘Ne jemi dy shpirtra, dy zëra të dëlirë të ndehur në skaj.’
Krahu i bardhë lëvizi, ngadalë. Albanin e mundoi vonesa. Sa të lodhshme bëhen ankthet. Krahu topolak lëvizi poshtë, shqoi një vajzë të re që mbyti sallonin me freski. Ishte Irena. Albani provoi zhgënjim të dhimbshëm, njëkohësisht dhe zgjim të beftë. Të dyja femrat të përbashkët kishin mirësinë.
Meri u shfaq dhe u zhduk. Ajo dinte ç’bënte. Të përtejmët përcjellin mesazhin nëpërmjet të dukshmes. Të vdekurit përkujdesen për të gjallët. Dhe unë, kur të vdes, do përkujdesem për ata që do lë pas. Kjo vajzë meritonte të hynte në shtëpinë e Madhëve, të bëhej zonjë shtëpie, të përhapte mirësi. Më parë s’i kushtonte rëndësi, kur vinte me të ëmën për vizitë, veç i pëlqente të shihte kur i jepte gaz shtëpisë. Irena sa herë shihte hijen e tij, fshihej, strukej mbas së ëmës, si kotele e vogël. Ai bariste rëndë pa vështruar njeri, pa folur…
