Publikuar: Mars 2019, nga anija e Teseut
Emigrimi dhe intoleranca është një koleksion shkrimesh nga Umberto Eco, disa prej të cilave datojnë më shumë se njëzet vjet më parë. Autori merret me çështjet e emigracionit, intolerancës, racizmit, temave të diskutuara më 2016 Pape Sàtan Aleppe. Ekzistojnë katër kapituj të shkurtër në të cilat zhvillohen mësimet e autorit:
Emigracionet e mijëvjeçarit të tretë, i intolerancës, Traktati i ri i Nijmegenit, Eksperienca e ndërsjelltë antropologjike.
Vetëm dy nga katër gazetat janë botuar. Dy të tjerat janë të pabotuara, në Itali.
VLERËSIMI
“Emigrimet e mijëvjeçarit të tretë” i referohen pjesëve të një konference të mbajtur nga Eco në Valencia. Autori fokusohet në fenomenin e emigracionit dhe migracionit. Ai na shpjegon se imigrimi ndodh kur individët lëvizin nga një vend në tjetrin në një mënyrë pak a shumë të kontrolluar, duke pranuar zakonet dhe rregullat e vendit në të cilin lëvizin.
Në vend të kësaj, migrimi është “i dhunshëm ose i qetë, kur një popullsi e tërë lëviz nga një territor në tjetrin dhe nuk ka rëndësi se sa mbeten në territorin origjinal, por në çfarë mase emigrantët ndryshojnë rrënjësisht kulturën e territorit në të cilin kanë emigruar”.
Eko, pra, argumenton se migrantët duhet të ndryshojnë rrënjësisht kulturën e popujve indigjenë.
Kuptohet se ata ishin në Valencia dhe dëgjuan konferencën Ecos disa politikanë lokalë të cilët shpesh na rrahin, “ne do të na duhet të mësojmë kulturën e atyre që emigrojnë në vendin tonë, sepse mënyra e jetesës së tyre do të jetë jona …“. Nëse ata nuk ishin aty, ata lexonin Ekon sepse ata përsërisin fjalët e tij.
Autori është i sigurt se në Evropë “emigrimi … përplasja e kulturave me gjakderdhje … do të jetë e pashmangshme dhe do të zgjasë një kohë të gjatë … ata që e kundërshtojnë atë do të jenë raciste …“.
Më vonë sqaron se intoleranca, që ka rrënjë biologjike të bazuara në reagime emocionale, në mendime të diktuara nga barku dhe jo nga koka, është shkaku i fundamentalizmit dhe racizmit. Më shumë. “Themelet e Mein Kampf, idetë që përmban, kanë mbijetuar, sepse ata mbështeten në një intolerancë të egër“.
Në kapitullin mbi Traktatin e Nijmegenit (1678-1679), autori rikujton përpjekjet e bëra nga 1600 e tutje, për t’i dhënë fund luftrave midis shteteve evropiane me qëllim të paqësimit të Europës.
Në kapitullin e fundit, Eksperiencat e Antropologjisë së ndërsjellë, Eko i referohet përvojave të viteve të tetëdhjeta në lidhje me transkulturën, duket mes kulturave të ndryshme që janë vërejtur dhe thënë. Vëzhguesit, studiuesit e universitetit, nuk po agjëronin në kulturën e vendeve në të cilat ata shihnin.
THELLIM
Çështjet e trajtuara nga Umberto Eko në Emigracionin dhe Intolerancën janë jashtëzakonisht aktuale. Ka mungesë të reflektimeve mbi pasojat e fondamentalizmit fetar që gjallëron mendime dhe veprime të shumicës së emigrantëve. Italianët në veçanti janë racistë, thonë ata e majta. Dhe Eco thekson:
Intoleranca më e tmerrshme është ajo e të varfërve. Nuk ka racizëm mes të pasurve. Të pasurit prodhojnë doktrinat e racizmit, të varfërit i vënë ato në praktikë! Dhe kështu, përballë kafshërisë së pastër, mendimi është i çarmatosur!
Është një deklaratë serioze dhe e papranueshme.
Është e lehtë me eskortën, me truprojat, me mbrojtjen e forcave të zbatimit të ligjit privat dhe jo privat, me pasuri në parajsat, (strehët) e taksave dhe muret rrethuese rreth vendbanimit, për të mos u animuar nga kafshëria!
Autori pastaj pohon:
… luftimi i intolerancës nuk do të thotë se duhet të pranoni çdo vizion të botës. Ne duhet të pranojmë se ka zakone, ide, sjellje që duhet të jenë dhe të mbeten të patolerueshme. Duhet të jetë e mundur të bëjmë dallimin mes tolerueshmes dhe të patolerueshmes, … të vendosim se si të pranojmë një pluralitet të ri vlerash dhe shprehish pa hequr dorë nga më të mirën e trashëgimisë sonë evropiane.
Kjo është një kontradiktë me gjithçka që ai thotë para dhe pas. Cilat janë vlerat thelbësore? Cilat zakone, ide dhe sjellje janë të patolerueshme sipas tij? Ai nuk e thotë.
Pjesa më e madhe e klasës aktuale politike, në fakt, mohon se më të mirën e trashëgimisë sonë evropiane, nga liria fetare në liri shoqërore, ndaj vlerave tona, janë të domosdoshme.
Ai mohon se siguria është një e drejtë e patjetërsueshme. Se krimet e kryera nga zezakët, të bardhët, të verdhët, evropianët, afrikanët, nomadët, duhet të dënohen në të njëjtën mënyrë, me siguri.
“Emigrantët ndryshojnë rrënjësisht kulturën e territorit në të cilin kanë migruar!”, përsërit Umberto Eco.
Siguria e dobët dhe drejtësia e dobët janë nëna e intolerancës dhe racizmit. Nuk është barku.
Përgatiti dhe përktheu: Faslli Haliti
