Vjollca Tiku Pasku lindi në Fier me 12 qershor 1969. Në vitin 1987 mbaroij gjimnazin e ri, sot Perikli Ikonomi. Me pas vazhdoi studimet për teknologji ushqimore. Punoi si teknologe për 3 vjet. Ne 1996 emigroj në Greqi, së bashku me familjen. U kthye në vendlindje ne 2009. Për pesë vjet punoi në biznesin e saj familjar, për të emigruar sërish në Gjermani, ku punon dhe jeton aktualisht.
Ka filluar te shkruajë shumë herët megjithëse botimi i parë është në vitin 2013 me librin “Firzarmonika e ndjenjave”, duke vazhduar te shkruajë jo vetëm ne poezi, por edhe ne prozë. Ka fituar vendin e dytë ne prozë me çmimin letrar Frang Bardhi, si dhe çmimin e lexuesit 2015 në gazetën ‘Telegraf’. Botuese e rregullt ne gazetat e shtypit dhe në internet… Libra të tjerë në poezi dhe prozë presin të shohin dritën e botimit. Gjin Musa, gazetar.
NJË COPËZ JETE
Vjollca Tiku Pasku
tregim
Rrezet e kuqe të diellit binin shtruar në asfaltin e rrugës duke e nxehur tej masës. Nga temperaturat e larta, asfalti ishte bërë i butë dhe në cepat e pashkelura formonte flluska. Gjatë drekës ato fryheshin dhe më pas plasnin duke çliruar atë afsh të nxehtë me erën karakteristike që është mbytëse për frymëmarrjen… Në mesditë, kjo vapë bëhej e padurueshme, sepse të gjitha poret e trupit përthithnin të nxehtin dhe ajri i tharë pa lagështi vështirësonte frymëmarrjen. Vendosëm me bashkëshortin që këto ditë të nxehta t’i kalonim në qytetin tim bregdetar të lindjes. Sapo arritëm aty, unë si përherë shkova për të psonisur tek magazina e madhe e shoqes time të fëmijërisë. U përqafuam me mall, pasi kishim kohë pa u parë.
Fytyra e saj ovale e bardhë me flokët e zezë krijonin atë kontrast që quhet bukuri. Sytë që dikur ishin te vëmendshëm edhe në lëvizjen më të lehtë, tani ishin bërë disi të hutuar. Përshëndeta bashkëshortin e saj, një njeri trupgjatë me flokë të dendur gështenjë. Në tëmthat kishte fije te bardha thinje, sikur koha i kujtonte që vitet e tij po kalonin. Gjithmonë zotëronte një energji të paparë dhe përherë krijonte një situatë gazmore. Evelina kishte përqendruar shikimin në një pikë, njësoj si të shikonte një shishe ne det, nga ato që ruanin një mesazh të mbyllur dhe valët e merrnin duke e shtyrë gjithnjë e më larg. ”Ç’mendonte vallë..” Papritur u zgjua nga përgjumja dhe u bashkua me batutat e tij, më pas i tha diçka të shoqit, më kapi prej krahu dhe më tha: -Hajde të pimë një kafe së bashku. Pranova me kënaqësi. U ulëm në lokalin më të afërt, dhe unë ia nisa:
– Lina të kujtohet kur ishim të vogla, sa herë kishe diçka që të mundonte, ti vrapoje tek unë dhe të dyja e diskutonim së bashku. Tani të shoh të menduar, ti sikur ke një hall. Më duket sikur më ke thirrur me botën e shpirtit për të më thëne diçka… Lina e befasuar, shkundi gjithë turbullimin e grumbulluar me një psherëtimë të zgjatur dhe tha:
– Eshtë e vërtete ne kemi qenë si motra, por edhe tani megjithëse nuk jemi parë shpesh, unë të konsideroj si të tillë…
– Njësoj të çmoj edhe unë, për më tepër që më bën pjesë në botën tënde, – i thashë unë duke pritur të vazhdonte shpjegimin e pyetjes sime.
– Ti me kuptove menjëherë, – tha ajo – që diçka nuk shkon. Atëherë po të hap ty zemrën, nuk i kam thënë askujt…
Në magazinë rrimë po thuaj nga mëngjesi në darkë. Unë shkëputem me intervale për punët e shtëpisë. Për të lehtësuar punën përdorim kompjuterin. Ti e di që kam mbaruar ekonomikun dhe gjithë hyrjet-daljet e mallit i bëjmë me të. Një ditë hapa faqe në fb dhe në kohën e lirë flisja me shoqet. Një shoqe me prezantoi një kushëririn e saj në fb. E pranova pa dëshirë. Me shumë mirësjellje më tha ”se kishte një biznes të vogël dhe nëse mund të merrte mallra nga magazine jonë”. “Natyrisht“ iu përgjigja. Kur erdhi më vështronte ngultas, vjedhurazi nga burri im, njësoj sikur të hidhte një rrjete të padukshme për të më zënë rob. Kohë pas kohe u mësova ta marr atë shikim, si një shigjetë të ëmbël që më trazonte diçka brenda meje. Më dukej vetja si preja e një magjistari ndjenjash. Zemra më godiste me forcë, njësoj sikur do më kërcente nga kraharori, dhe mjaftonte ta tërhiqte pakëz, unë do të pranoja çdo vuajtje, apo torturë, mjafton të isha bashkë me të. Që nga ai çast fishekzjarrët shpërthenin në qiell, ndërsa ndjenjat shpërthenin brenda meje dhe purpurima e kuqe më degëzohej faqeve, se ndjeja të më digjnin. Buzët e tij mishtore më ngjallnin dëshirë dhe zëri i tij ishte si një instrument që luante vetëm për mua. Në fillim më dukej një njeri i zakonshëm, pastaj portreti i tij m’u ngrit në qiell. Një ditë burri im kishte vajtur të paguante disa fatura. Këtij i ndritën sytë tek më pa vetëm. Doja të fshihja atë ndjenjë të ëmbël që më provonte ai, por orvatja ime ishte e kotë.
I thashë punëtorit tim të ngarkonte artikujt që bleu ai në makinën e tij dhe u tërhoqa për të bërë llogarinë. Ai më erdhi pas në zyrë dhe më tha “Edhe sikur t’i bija kryq e tërthor botës, nuk do gjeja lule më të bukur nga ty për ta kundruar. Je si lulja në mes të shkëmbit të greminës. Kam frikë se kurrë nuk do mund të të arrij”. ”Nuk ke frikë se mos bie në humnerën e thellë “ i thashë unë. “Jo, më frikë kam të vështroj e të ndiej kundërmimin tënd“ më tha. Ai hodhi një hap përpara, si për të bërë kapërcimin mbi shkëmb. Instinkti i vetëmbrojtjes më thoshte ”s’prapsu e marrë, ç’po bën”. Por zemra më fliste: “vetëm një puthje e para dhe e fundit”. Lufta logjik –zemër ndesheshin si dy qenie për jetë a vdekje. Ai e pa ngurrimin tim, më vështroi me sy, sikur do të më përpinte, ndërsa unë doja të humbisja në horizontin enigmatik të tij. Ai më puthi me një puthje të gjate dhe mua m’u duk sikur shpërtheu portën e turpit e të ndrojtjes dhe u hap bota e përjetimit të kënaqësinë. Ndjeja gjakun të më vërshonte në vena i nxehtë, dhe mushkëritë e mia që po thithnin ajrin e tij. Po te mos ishin hapat e punëtorit tim, nuk e di ku do kishim arritur. U tërhoqa menjëherë dhe bëra sikur po vazhdoja llogarinë, duke qenë se po mbytesha në një baticë ndjenjash. Në njërën anë ndihesha e lumtur dhe shikoja ëndrra me sy hapur, sikur isha me të, dhe nga ana tjetër me vriste ndërgjegjja. Njëzetekatër vjet martese po i hidhja poshtë.
Dy fëmijët e mi djali njëzetedy vjeç dhe vajza njëzetëvjeçe ç’farë do mendonin për mua. Po bashkëshorti im që më kish mbajtur në pëllëmbë të dorës, zonjë mbi zonja, s’i mund t’i vija shkelmin, kur më tepër nuk dija çfarë mendje kishte ky. “Te lutem Lina, mos më bëj moral, mjaft lufte zhvillohet në shpirtin tim. Do të thosha se lufta me armë nuk është asgjë para luftës së shpirtit… – më tha ai pas rezistencës sime… Sot është hera e parë që ai me la takim në një motel, në orën gjashtë… Nuk po u besoja veshëve te mi, as syve. Ajo ishte vërtetë Evelina, shoqja ime e fëmijërisë ?… Ajo kishte qenë nga shoqet më e arsyeshmja, më e logjikshmja, njeriu më shpirt mirë dhe më drejte që kisha njohur. Tani vinte një çast ku brenda hutimit të saj fshihte gjithë zjarrin e madh që i ishte ndezur papritur. Një shpirt ku kishte lulëzuar si në një tokë të thatë, për kaq vjet, dhe mjaftoi një shkreptimë e gënjeshtërt për t’i zgjuar dëshirën të provonte stuhinë që i përkiste një territori të huaj. Vitet e kaluara për të po zbeheshin si gjethet e vjeshtës, duke harruar se edhe ajo po shkelte në të njëjtën stinë. Tani ishte ndërmjet qiellit dhe tokës duke harruar se qielli është për zogjtë me krahë dhe toka për njerëzit që mbështeten fort në të.
– Ç’farë pret shko, Lina! – i thashë me një ton provokues. – Kaq thjeshtë, Lola? – tha ajo me një vështrim dyshues… – Të gjitha tradhtitë, thjesht ndodhin, – i thashë unë qetësisht. – Nuk po me ndalon?…
– E përse të ndaloj, nëse ti merr përsipër pasojat dhe të vë kandarin t’i peshosh, ku është vuajtja dhe dhimbja më e madhe.
Në njërën anë të kandarit vendos së pari fëmijët, bashkëshortin, gjithë punën, ekonominë tënde, në fund opinionin e botës, lakimin e emrit tënd në çdo rasë, dhe në anën tjetër vendos vetëm ndjenjën tënde, të cilën do ta quaj pasion kalimtar, ku do anojë kandari?… Por edhe të luash fshehurazi, as mos e mendo, sepse njëherë do kapesh. Ti tani je bërë dhe si e hutuar, rri gjithë kohën në botën tënde. Mos kujto se nuk ke rënë në sy. Jam e bindur se burri yt të ka pyetur shumë herë dhe diç bluan për ty. Nëse njëzetekatër vjet i shumëzon me zero atëherë shko… Në fb shumë njohje virtuale janë kthyer në njohje reale kanë ndarë shume familje… Pa prit, kur erdha u ndesha më një person pak të shkurtër, ai është? – Po po ai… – O Zot, një xhuxh një metrosh, të paska katandisur në këtë gjendje?!… Po a krahasohet burri yt si azgan me një gjysmë hije si ai…
Ti ke pasur momente bosh, të plogështa, dhe ato ngacmimet e vështrimet e vogla të janë kthyer në emoni. Sa gra kanë rënë në këtë grackë ndjenjash… i konsumojnë… dhe më pas jetojnë ne depresion, sepse i dashuri kërkon të zbrazet përherë dhe kur do ai, pa pyetur për familje, burrë, apo fëmijë. Ai pasi të të shtijë në dorë me fjalë të mësuara sa andej këtej, sepse këta gjuetare dine mire se çfarë i pëlqen shpirtit të ndjeshëm të një gruaje naive, do vijë të marri shumë artikuj për dyqanin e tij dhe ti do t’ia japësh me çmimin që i ke marrë vet, ose kur gjen rastin pa para. Ky është përfitimi. Një të dashur për pak qejfe të vjedhura dhe para për aq sa mund të shfrytëzojë… Ai familjen e tij nuk e prish kurrë, të njëjtën gjë do të thotë edhe ty. Besoj i ka bërë shumë mire llogaritë… Mos më thuaj se nuk kishe menduar asgjë nga këto që të thashë, dhe hallakatesh vetëm ne lumin e ndjenjave. Hap sytë Lina!… Evelina më vështronte e tmerruar dhe më foli me shpërthim gjoksi:
– Jo, jo, Lola ime, kur njeriu verbohet nuk mendon logjikisht, por rend drejt ëndrrave pa frymë. Duhej patjetër një zë, që të më zgjonte!…
– Atëherë jepi frymëmarrjen logjike ëndrrave të tua, Lina!… Lotët e saj filluan të rridhnin çurk. Ndoshta tani e zgjonin tërësisht nga amullia e mendimeve. U ndamë duke marre dy rrugë te ndryshme, unë për në shtëpi dhe ajo për në punë.
DJALI DHE PLEPI
– tregim
Ai ishte vetëm nëntë vjeç dhe mblidhte kanaçe. Kishte një biçikletë të vjetër, ku zhurmonte tringëllima e zinxhirit të ndryshkur, sikur të ishin zorrët e një endacaku të uritur. Kur kanaçembledhësit e mëdhenj e takonin shikonin në rrugë, e vështronin me përçmim dhe e shanin, sepse u kishte hyrë në pjesë. Hija e tij e vogël tkurrej më shumë dhe i jepte me shpejtësi biçikletës, të dilte jashtë rrezes së trazuar me vranësira .Ishte i shkurtër i dobët, ezmer, me dy vetulla që rrinin përherë të mbledhura, si dy shpate mali që ciknin majat e njëra-tjetrës. Flokët e zinj me baluke mbi ballë, sytë e vëmendshëm dhe veshët që reagonin ndaj çdo tingulli të vogël metali, të linin përshtypjen e një djali të vogël, që fati e kishte paracaktuar të bëhej i madh, duke mbajtur përgjegjësi të rëndë mbi supet e brishta, të siguronte ushqimin për pesë motrat dhe nënën e sëmurë. Pluhuri i rrugës, djersa dhe era e keqe e shoqëronin nëpër labirintet e orëve të ditës. Babai i tij ishte një pijanec i alkolizuar dhe asnjëherë nuk dihej ku ndodhej. Ai lypte dhe ato pak para që mblidhte, i blinte alkol.
Djali i vogël jetonte në mes të botës së ëndrrave fëmijërore dhe realitetit të ashpër. Ah sikur të mund të ndryshonte fatin e tij, pikërisht si me shkopin magjik të Zanës, të jetonte në një shtëpi të bukur dhe me ushqim të bollshëm. I dukej shumë herë, se qielli disa i mbante me hatër, kurse atë e kishte dënuar. Njëherë tjetër mendja e tij prej fëmije imagjinonte, sikur biçikleta e tij të fluturonte dhe të ishte një magnet që të tërhiqte çdo metal në kazanët e mbeturinave. Në të dalë të qytetit, pikërisht atje ku shinat e trenit kishin marrë ngjyrën e lëkurës së gjarprit, kur e zhvesh dhe e lë në pluhurin e fatit, ishin katër kazanë të mëdhenj… Ishin thuajse bosh, sepse plehrat përreth tyre, përhapeshin nga qentë e natës. Kjo zonë, më parë i përkiste fshatit, ndërsa tani qytetit. Në të djathtë, pesëdhjetë metra më tej, kishte disa plepa të vjetër.
Tek një plep i përkulur si ombrellë, djali ulej dhe çlodhej. I pëlqente të shikonte gjethet shtrirë, rrezet që depërtonin nga sytë jeshil të gjetheve dhe të kaltrën e dritës qiellore. Drejtonte gishtin tregues lartë dhe vizatonte konturet e gjetheve dritën, hijet e gjithçka që imagjinonte mendja e tij e vogël… Gjithmonë i mërmëriste plepit: “A ka djalë tjetër që vuan kaq sa unë?… Sa më pëlqen të shkoj në shkollë, të kem libra, ngjyra, të të pikturojë ty, të loz me top me shokë!… Por ah..duhet të punojë” Më pas vazhdonte ecejaket me biçikletë në kërkim të tingullit të artë, derisa dielli fshihej pas shallit të vjetër të horizontit. Peshonte kanaçet e vogla, merrte paratë dhe shkonte tek minimarketi i lagjes. Aty përherë blinte bukë, një kulaç të kuq për vete, pesë karamele për të pesë motrat dhe pak djathë të lirë. Shkonte te markato e madhe, sepse ishte koha kur pastrueset shkarkonin koshat me frutat dhe zarzavatet gjysmë të kalbura.
Mund të mblidhte disa, që nëna e tij mund t’i gatuante. Të paktën këtu nuk kishte konkurrencë dhe sharje, por vështrime keqardhëse. Në darkë nëna i puthte duart dhe ia lante me lot dashurie. Motrat e vogla e rrethonin dhe e puthnin në shenjë falënderimi. Atëherë, gjithë mundimi dhe lodhja i largoheshin dhe ky ishte një çast që nuk e ndërronte me asgjë në botë. -Vëlla, do më blesh një kukull me shtëpi kur të teprojnë lekët? – u dëgjua zëri i Mikenës trevjeçare. -Do të blej ndonjë ditë -i tha i vëllai. Ajo iu hodh në qafë dhe i tha: – Të kam shumë xhan… – Edhe unë Genush… Të nesërmen drita e bardhë e agimit, nuk e po e zgjonte s’i zakonisht, kur kërcente nga dritarja tek sytë e tij. Koha ishte e vranët. Ishte mesi i shtatorit dhe miniatura e ditës ishte pikturuar me bojën e errësirën së natës. Ai veshi këmishën e vjetër mori biçikletën dhe u nis.
Mornica të ftohta i shkonin nëpër trup. Baraka e tyre e vjetër me zor mbahej në këmbë dhe purtekat prej balte ishin plasaritur. E gjithë bryma e ftohtë e natës depërtonte si një hije e lagësht brenda saj. ”Jam ftohur” mendoi djali dhe vazhdoi me zor rutinën e zakonshme. Një erë e marrë i uturinte tek veshët sikur donte t’a shurdhonte. Kur kaloi pranë kazanëve të mbeturinave në të dalë të qytetit, i zuri syri copëza të vogla tullash plastike të një shtëpie lodër të shpërndara sa andej–këndej. Qeskën me mbeturina e kishin hedhur fluturimthi, ndaj dhe lodrat gjysmat ishin jashtë dhe gjysmat brenda kazanit… Iu kujtua motra e vogël dhe filloi t’i mblidhte… Era pushoi dhe qetësia e stuhisë po e maste vendin pash më pash. Djali shikoi brenda kazanëve dhe në fund të tij pa kukullën. Zgjati shkopin e tij ta tërhiqte por ajo binte poshtë si për inat. Shiu kishte nisur të binte me flluska , dhe po e shtonte nxitimin e lojës së lagësht. Djali zgjati dorën në drejtim të kukullës dhe një “Ooooh!” e zgjatur i doli nga fyti. Ra duke u palosur më dysh brenda dhe goditi kokën.
Trupi i tij i kequshqyer nuk mundi t’i bënte asnjë rezistencë forcës së rëndesës. U mblodh kruspull nga dhimbja dhe bota po i rrotullohej brenda atij kazani të qelbur. Dhimbja në kokë me erën e keqe i trazoi stomakun. Volli me shpërthim, duke nxjerrë thartirën e zorrëve nga goja dhe hunda njëherësh. Për momentin i bëhej sikur një qenie e padukshme po i priste dhe i tërhiqte gjithë zorrët e barkut. Nuk po mundej të frymonte. Hapi gojën dhe u përpoq të merrte frymë me gojë, por shukat e ajrit të ndotur nuk ia furnizonin dot trupin e sëmurë. Bota e madhe ishte zvogëluar brenda një drejtkëndëshi të qelbur. U mundua të ngrihej, por rrëshqiste në metalin e qelbur e lagështitur nga kalbja e mbeturinave. Rrebeshi ia shtoi dozën torturuese viktimës së tij. Teksa përpiqej për të dalë jashtë këtij kazani, djali ishte bërë qull nga shiu dhe më shumë dukej si një amfib i stërmadh në gjolin e plehrave. E gjithë bota përqark ishte shpopulluar nga qeniet njerëzore dhe ai po ndjente vetëm dhimbje vuajtjesh. Ethet e asaj dite dalëngadalë po i përpinin kockat, nëpërmjet dridhjeve gjarpëruese dhe kërcitjeve së dhëmbëve. Temperatura i shpërndau frymën e zjarrtë brenda lëkurës së drobitur…
I dha edhe fuqitë e fundit trupit të vet, duke mbajtur kukullën me dhëmbë, dhe u zvarrit me duar derisa doli jashtë asaj vorbulle të tmerrshme. Tërhoqi këmbët e lagura me mundim deri tek plepi për t’u mbrojtur nga stuhia. Me sytë gjysmë të mbyllur, vuri re disa degë plepi që u përkulën për t’a mbrojtur nga stuhia. Për një çast, nuk ndjeu asnjë dhimbje. U ngrit lartë, i lehtë, si pupël ajri. Stuhia, shiu nuk e pengonin dot. Ai mund të fluturonte. Ndjesi të lumtura, kurrë s’i kish provuar më parë. Nuk e dinte në ishte zog, shpirt, apo engjëll, por dinte që kishte një impuls lumturie, një sinjal ekstaze, dhe do kishte vazhduar… Por dikush po përpiqej t’i hapte dorën që shtrëngonte kukullën…
Një vajzë pothuaj në moshën e tij përpiqej t’i shkulte gishtërinjtë, për ti marrë kukullën. Ai hapi sytë duke vështruar rreth e përqark. Stuhia ishte fshehur dhe dielli me shigjetat e zjarrta kishte fshirë çdo gjurmë të saj. Djali nuk e lëshonte kukullën dhe po shikonte me habi vajzën teksa klithte: – Më jep kukullën time!… Ai më mori kukullën! – ajo filloi të qante… Një djalë tjetër i rritur me fytyrën më të zezë se katrani, i mori biçikletën dhe u bë erë. Një kalimtar i rastit, po i shikonte një copë here dhe vazhdoi rrugën e vet në heshtje.
NËNA
skicë
Qielli çeli mëngjesin e ftohtë. Dita gdhiu në vranësirën gotike të reve. Gdhiu edhe një nënë e vetmuar me flokët e bardhë shprishur nga rrotullimet e pagjumësisë. Mendimet e saj shtegtonin nëpër labirintet e pafundme të pikëllimit. Nga ameba kthehej në pështjellimet e vetmisë. Lotët vërtisin sahatin e dhimbjes. Akrepat e pyetjeve nuk ndalnin asnjëherë, në shpirtin e minuar, “përse më braktisën fëmijët e mi”. Uria dhe vetmia e shtynë të ngrihej të hapte derën e vjetër dhe të dilte në rrugë, atje ku kishte shumë njerëz. Ajo për botën ishte një hije e padukshme. Vështrimi i nënës ishte poshtë “se mos rastësisht gjente diçka”. Teksa shikimi i saj ndiqte këpuce të vjetra që nxitonin rrugës, madje ndonjëra me gojë të shqyer nga ecja,ndërsa të pakta ecnin të reja që shkëlqenin nga boja e sapo lyer. Disa taka ecnin plotë delikatesë duke përkundur vithet gjithë naze. Një e tillë ngeci në një gropë dhe u nda nga këpuca. “Hajt në djall” u dëgjua një mërmërimë.
Oh , në një cep të rrugës një dorë e vogël hodhi gjithë tërsëllim një qese me ushqim, dhe vazhdoi rrugën duke përplasur këmbët në dorën e mamasë që i lutej “ të mos qante”. Nëna e pa dhe i bëri sytë bigë nga ankthi mos ia merrte ndonjë tjetër. Me të shpejtë mori qesen dhe e hapi. Brenda kishte gjysmë byreku. Avulli i ngrohtë i byrekut u kondensua dhe u shndërrua në pikëza uji. Nëna thithi aromën e këndshme, i mbylli për pak sytë dhe kujtoi kohën kur e rrethonin engjëjt e vegjël me dashurinë e madhe . Ajo përherë i tëhollte vet petët me pec dhe e gatuante me lakra të egra… Të gjithë prisnin të piqej byreku më i shijshëm, duke e quajtur, “byrek nëne”.
Kur përpëliti sytë ky imazh u tret menjëherë nga mendimi “ku janë fëmijët e mi, përse më harruan”. Vetullat e bardha u mblodhën si dy vetëtima kur fanepsen njëherësh. Rrudhat e fytyrës shprehnin vitet e mjerimit. Shpirti i saj mbante një oqean dhimbje. Nga dridhjet e stuhive të dëshpërimit lumenj lotësh shpërthenin vrullshëm e mbanin të lagur retinën e plakur. Filloi të mbllaçitej ngadalë pa dhëmbë, duke u munduar ti kapërcejë burgjitë me zor. Kur mbaroi fshiu buzët e nxira me kurrizin e dorës dhe u ngrit. Trupi i përkulur i përngjante një gozhde të përthyer, që pasi u përdor u hodh pa kujdes.
U end një copë herë rrugëve dhe mërmëriti, ”vdekje motërzo, hajt të shkojmë”. Një zë si nga fundi i botës iu përgjigj ”Prit edhe pak, nuk besoj se nuk ekziston ndonjë njeri zemërdhembshur. Zemërdhembshuria është bija e lutjes.” Nëna u end nëpër ditët monotone duke shpresuar “ndoshta”, por asgjë e re. Atëherë thirri përsëri” Vdekje motërzo hajt të shkojmë, fytyrat e fëmijëve të mi, më janë bërë të huaja”. Vdekja iu afrua pranë dhe i foli “thith edhe njëherë ajrin e kësaj bote, dhe liroji të gjitha pikëllimet e saj, dhimbjen, vuajtjen, zhuritjen, mjerimin, ato s’të përkasin më”. Nëna mori frymë thellë duke i ngopur me ajër mushkëritë për të fundit herë, dhe e nxori ajrin ngadalë, ngadalë derisa u bë e lehtë.
Shpirti i nënës u bë dritë dhe u ngjit lartë, lartë përtej mjegullës qiellore.
Pas disa ditësh disa njerëz që banonin përreth, e gjetën trupin e nënës të dekompozuar, dhe sytë e hapur vështronin lart. Hallet e tokësorëve u përkasin vetëm atyre.
SONET JETE
Kush ka ndjerë qysh herët melodinë e vesës së agimit,
që rrëshqet butë mbi harqe petalesh transparent,
ka ndjerë edhe një rapsod të rënë nga gjuha e qiellit,
kur në të varet një ujëvarë që me pika kristali kërcen.
Kush ka thithur aroma lulesh mbjellur nga nimfat në tokë,
ka ndjerë lindjen e ëndrrës që me parfum trëndafili ajrin qëndis,
thyerjen e qelq petaleve për të ngritur shpirtin në vallëzim,
dridhmat dhe mornicat e erës në përjetësimin e bukurisë.
Kush i ka parë zogjtë me krahë gjigantë prej dallgësh deti,
sfungjerët që kanë mbledhur butësinë e përkëdheljes ujore,
koralet yjorë ku puthen nga buzët e peshqve në gjethe rrymash,
ka ndjerë orët e kaltra në byzylykun e perlave të ditëve verore.
Kush ka ndjerë tingujt e një violine të zjarrtë në vetveten e tij,
të zhytur brenda zemrës që çliron hiret e një vullkani në zgjim,
ka ndjerë vakumin e ëmbël të çasteve hyjnore të dashurisë,
që shkrinë fjalët çastit dhe u dorëzohen britmave në amshim.
TI, QË MË TËRHEQ DREJT SHTATË QIEJVE
Na njohin të gjitha pemët që shpërndajnë oksigjenin ndër lugje,
frymët e zogjve që lëvizin sqepin me kureshtje në imazhin tonë,
të gjitha orët që mbajnë mbi shpatulla akrepa takimesh, puthjesh,
të gjitha ngjyrat e ditës që derdhin ar në oazin e dashurisë në jehonë.
Ti më tërheq drejtë shtatë qiejve, ku rilindin galaktikat në lartësi,
ku gjatë fluturimit, kodin e parajsës e hap me një yll buze vetëm ti.
Distancën e largët, ku dallëndyshet fluturojnë për të gjetur ngrohtësi,
ne e përshkojmë në pak çaste, me pendën e bardhë të agimit të ri…
Ti mban në gjoks një lirë hyjnore, që këndon këngën e luleve ekzotike,
e më bën të përhumb në rruzujt e botërave të virgjëra të krijimit,
ti mban në dorë frerët e karrocës që tërheq çastet e viteve kozmike,
unë të them: “Ndal, e fillojmë nga e para!… më kap gjatë vrapimit!…
SHPRESËVENITUR
Prita, oh sa ditë të gjata dhe vite prita,
shpresova, oh sa horizonte shpresova,
se një dritëz e bukur pranvere,
do të lulëzonte në vendin tim.
Besova me shpirt dhe ëndërrova
në përgjumjet e hapësirave të qiellit,
se ngjyra e kaltër kur ngre vështrimin,
do ngjyente shpirtrat të shkëlqenin pranë diellit.
U zhgënjeva oh sa u zhgënjeva,
nga lulet artificiale pa dritë, pa aromë,
që lëshonin erëmime false sallave luksoze,
me thirrjen tipike”rroftë partia jonë”.
Teksa stuhitë e urisë bridhnin në tokë,
fshikullonin trupa dhe ngashërenin sytë,
teksa mërmërisnin “zonjë më fal diçka… ”.
dhe shpesh lutja mbetej thatë në fyt.
Dhimbja më endet në shtëpinë e shpirtit,
më zhurit zemrën e ndrydh kraharorin,
kur me mijëra jetë u këputën rrugëve,
apo kripë së lëngët të Adriatikut me Jonin
Oh sa dëshiroj që burimet e ujit të ishin magjike,
e të piheshin me ëndje nga gurmazet e etura,
dhe atje brenda thellë labirinteve në gjokse,
të lahej zemra nga mëkatet dhe lakmitë e fshehta.
