Gjon Neçaj
Ndoc Gjetja u lind më 9 mars 1944 në fshatin Bërdicë të Shkodrës. Ndërroi jetë me 7 qershor 2010, pra 6 vjet më parë në Lezhën e tij të dashur, që kudo shkoi aty u kthye për të mbyllur qerthullin e zymtësisë jetësore në vitet e demokracisë allashqiptarçe.
Kur ishte shtatë vjeç, prindërit e tij u vendosën me banim në Lezhë.
Në vitin 1970 filloi të botojë poezitë e para, duke dalë me librin e parë. Autor i disa vëllimeve poetike, është marrë vetëm me poezi. Një studiues i njohur e ka cilësuar Ndocin poeti, që din me çdo varg t’i bjerë bukur tastierës së humanizmit.
Kjo thënie për këtë poet ka një lidhje të detajuar me atë çka forcon tipiken e tij. Dhe tipikja e tij nuk është thjesht një anë e filozofisë në vetvete, as edhe një nocion i thjeshtë filozofik, por një hapësirë ku gjendet tërë fuqia e fjalës për të paraqitur vetminë që shihet qartë tek poezia “Po të isha vetëm”, ku autori në vargje e prezanton këtë anë hapësirë me fjalë të goditura:
“më është bërë zakon dhe s’mund të rri një ditë,
pa e bërë një shëtitje atje te sheshi në qendër,
që të shoh fytyrat e shokëve e miqve të mi
dhe fytyrat e njerëzve që s’ua di emrin”.
Tipikja e këtij poeti që i takon atij brezi poetësh, që bënë përpjekjet në heshtje për ta nxjerrë poezinë nga faza e retorikës dhe e notave deklamative e himnizuese, për ta bërë më të larmishme në tematikë dhe më me kolorit në lidhje me hapësirën si filozofi më vete, gjendet edhe në ditërrjedhën e natyrshme, ku enkas mëngjesi merr formën e vetë hapësirës, apo edhe kur shtatë ditët e javës ngjeshen në këtë hapësirë si një ridimensionim kujtese, malli, vrulli dhe heshtjeje deri në pafolshmëri me shoku-shokun.
Këto parë në poezitë e tij “Mëngjes” dhe “Shtatë ditë” nga kapitulli “Bijtë e njerëzve të mirë”, janë aspekte filozofike që ushqejnë diskursin e hapësirës si një aspekt formëplotësues në logjikën dhe timbrin logjik të fjalës dhe vargut, duke e prurë këtë poezi bashkëkohëse edhe në ditët me larmi në bashkëkohësinë e mendimit poetik. Dhe të gjitha këto në hapësirën poetike janë një kënd i ndryshueshëm dhe i vëzhgueshëm, janë një hapësirë e veçantë filozofike në poezinë e Ndoc Gjetjas.
Besnik i patundur i bindjeve e prirjeve të veta, ai vazhdoi të shkruaj deri ne fund te jetes me atë sinqeritet, siç u shfaq aq i befasishëm kur ishte veç se një gjimnazist në Lezhë. Poezi e thellë, e ndjerë, poezi në të cilën rrëfehet bota e njeriut, intimiteti, mardhëniet njerëzore, madje edhe me sendet rreth e rrotull.
Ndoc Gjetja e pagoi haraçin e vet histori, siç shkruan miku i tij Kolec Traboini. Por ndërkohë ai në tërësinë e tij mbeti poet i vertetë. Poezia e tij qytetare, ndryshe prej poezisë marciale të krerëve të letërsisë, kërkonte tek njeriu, tek perjetimi, tek intimiteti, tek ndjesitë e mira e të bukura. Ky ishte Ndoc Gjetja, poeti i shpirtrave njerëzore:
EPITAF PER VETEN
Këtu prehet ai që quhej Ndoc Gjetja
I cili pati ardhur gabimisht në botë
Nga vetja e tepruar nxirrte vjersha
Dhe gjithe njerëzit i quante shokë.Kur pa që ëndërra kalkulohej me kompjuter
Kur pa se idealet rrëzoheshin në kolltukë
Kur jepte buzëqeshje dhe merrte skërmitje
Zuri sytë me dorë dhe vendosi të ikte.Dhe shkoj e hyri në manastirin e Unit
Të shpëtonte shpirtin nga gjuhëligat e lehjes
Pastaj e përcollën në banesën e fundit
Me shpenzimet falas nga bashkia e Lezhës.Në çastin e mbramë një hënë e përgjakur
E puthi në ballë dhe thirri “Nënë ”
Mos kërkoni të dini për të më tepër
Se iku sikur të mos kishte qënë.
