Norvegjezi, që shkatërroi programin bërthamor të Hitlerit

Norvegjezi Joachim Rønneberg u dekorua shumë dhe mori nderime nga një numër vendesh. Këtu, fotografuar në Londër në vitin 2013, ku mori medaljen Jack Union për përpjekjet e tij për Britaninë.

Politiken.dk, 23 tetor 2018

Joachim Rønneberg. Ky buletin mund të jetë hera e parë që ju të njiheni me këtë emër. Por gjatë Luftës së Dytë Botërore ai ishte një nga heronjtë më të mëdhenj të Skandinavisë.

Gjermania ishte në gjysmën e fundit të luftës, në një garë ME armë me aleatët, për të krijuar një armë të shkatërrimit në masë. Ku amerikanët punonin në bombën bërthamore në të gjithë vendin, Hitleri dhe nazistët i përdorën malet norvegjeze si laborator.

Me të ashtuquajturin ‘ujë të rëndë’ gjermanët u përpoqën të prodhonin pluton, që mund ta përdornin në një bombë. Ata e bënë këtë në një fabrikë në jugperëndim të Oslos. Por një grup skiatorësh norvegjezë kërkuan planet e habitshme të nazistëve: Me në krye Rønneberg, ata arritën të futeshin në objektin e caktuar dhe e hodhën atë në erë.

“Herën e parë që kam dëgjuar për bombën bërthamore dhe ujin e rëndë ishte, pasi amerikanët hodhën bomba mbi Hiroshima dhe Nagasaki. Nëse misioni do të dështonte, Londra do të përfundonte si Hiroshima,” – tha Joachim Rønneberg në The New York Times në 2015-n.

Lexoni historinë se si Rønneberg dhe nëntë kundërshtarët e guximshëm vendosën një pengesë vendimtare në timonin e Hitlerit në Luftën e Dytë Botërore.

Pas leximit të historisë, si shkrimtari këtu, ju ndoshta do të dërgoni një lutje falenderimi për legjendën e rezistencës norvegjeze, që vdiq të dielën, në moshën 99 vjeçare, në qytetin e tij të lindjes Alesund.

POLITIKEN, 23 tetor 2018

TONNY PEDERSEN
ROBERT D. MCFADDEN

Heroi i vërtetë i Telemark ka vdekur, 99 vjeç: Njeriu legjendar i rezistencës që ndihmoi të thyejë ëndrrën naziste për zhvillimin e një bombe atomike

Njeriu legjendar i rezistencës Joachim Rønneberg ishte vetëm 23 vjeç, kur ndihmoi në ndryshimin e historisë botërore. Veprimi i tij spektakolar gjatë Luftës së Dytë Botërore meriton një respekt të thellë dhe ka frymëzuar në një film klasik.

PËR ABONENTËT
Sabotarët norvegjezë vërshuan me skitë e tyre nëpër pyjet e pishave të Telemarkut, të veshur me pajisje dimërore – pamje të shëmtuara, që ranë mbi borë në buzë të hënës. Ata u ndalën në një luginë, me një lumë, të rrethuar nga malet e pjerrëta dhe i vunë flakën një hidrocentrali të zhurmshëm, ku shkencëtarët nazistë ishin në proces të një projekti shumë të veçantë dhe të fshehtë.

(shkrimi vazhdon më pas për abonentët e Politiken.dk)