FRANTIŠEK HALAS
František Halas (3 tetor 1901 në Brno – 27 tetor 1949 në Pragë) ishte një nga poetët lirik më të rëndësishëm të shekullit të 20-të, eseist si dhe përkthyes.
Lindi nga një familje punëtori tekstili, Halas punoi si një libërshiltës. Ai ishte vetë-mësues, pa arsim të lartë. Pas vitit 1921 filloi botimin në gazetat komuniste Rovnost dhe Sršatec, dhe në vitin 1926 u bë redaktor në Orbis botues në Pragë. Gjatë Luftës së Dytë Botërore ai ishte aktiv në lëvizjen e rezistencës dhe pas vitit 1945 angazhohet në Ministrinë e Informacionit.
ËMBËLSISHT
Si një kallì i imcak trupi yt
nga i cili u shkoq kokrra e s’do kthehet të buisë
si një kalli imcak është trupi yt i hajthëm.
Lëmsh mëndafshi është trupi yt
shkruar nga malli gjer në rrudhën e fundit
si një torkë mëndafshi është trupi yt
Qiell i djegur është trupi yt
vdekjen ëndërron prita në pëlhurë
si një qiell i djegur është trupi yt
Shumë i ëmbël është trupi yt
të qarët e tij lëvizin qepallat e mia
sa i ëmbël është trupi yt.
Vladimír Holan
LSE LASKER-SCHÜLER
1869-1945
LASKER-SCHÜLER, E LSE – poeteshë gjermane, e lindur në Eberfeld më 11 shkurt 1876. Ajo e thotë vetë në një skicë autobiografike të ndjenjës orientale, edhe pse e lindur në Rhineland, ajo vegjetonte me nostalgjinë e viteve të kaluara në Egjipt. E pajisur me një thirrje të sinqertë lirike, ajo duket e frymëzuar sesa e ndikuar nga modelet letrare të kohës, nga tradita e popullit të saj hebre (Hebräische Balladen, 1913).
Poezia e saj ka një karakter mbizotërues, irracional. Proza, e cila u shfaq pjesërisht në revistën e betejës futuriste Sturm, janë shpërthime bizarre lirike, që gjithmonë zbulojnë një stil shumë personal. L.S., i cili botoi vargjet e para ( Styx ) në 1902 dhe u vlerësua nga paraardhësi ekspresionist i artit të ri, vlerësohet shumë nga kritikët pa arritur popullaritet.
DËGJON
Dhe unë marr vetë gjatë netëve
Trëndafilat e buzës tënde
Që asgjë tjetër nuk pi.
Ajo që të përqafon
Vjedh ca rrëqethje të mia
Se unë pikturova përqark trupit tënd.
Unë jam skaji i rrugës tënde.
Ajo që të prek
Precipiton.
Dëgjon të jetuarin tim
Kudo
si një skaj i largët?
OCTAVIO PAZ
Poeti, diplomati eseist dhe meksikani, Çmimi Nobel për letërsi në vitin 1990. Ai konsiderohet si një nga poetët më të rëndësishëm të gjuhës spanjolle të gjysmës së dytë të shekullit të njëzetë, së bashku me Juan Ramon Jiménez, Vicente Huidobro, Cesar Vallejo dhe Pablo Neruda.
Ai jetoi në Spanjë për një kohë të gjatë, duke argumentuar kundër luftës së republikanëve kundër frenimit. Më vonë ai do të distancohet nga komunizmi.
Pastaj jetoi në Francë, ku iu afrua surrealizmit.
Gjatë qëndrimit në Francë ai punoi me André Breton dhe Benjamin Péret.
UJI DHE ERA
Shtrirje uji shkëndijues
nën një rrufe të zjarrtë
mendimi im blu dhe i zi
Ecje nëpër pyllin e gjakut tim
pemë kundërmuese sperme
pemë të bardha pemë të zeza
Vish një rubin
me ngjyra inkandeshente në çast
rënie zjarri
ngërthyer gjatë natës
Trupi i pakufizuar
brenda një çasti të shkurtër
Deti ngre lart britmën më të bardhë
dredhka e rënkimit më ngul thonjtë në zverk
deti të zhvat duke të të shqyer sytë
kullë rere që shkërrmoqet
ankesat e tua shpërthejnë dhe zhduken
të verdha e të zeza
këndojnë vdekjen dhe ringjalljen tënde
Në pyllin e djegur
kalon dielli me sëpatë.
Përktheu: Faslli Haliti
