Prof. Zymer Mehani
Vëllimi poetik “Në vetullën e diellit” është përmbledhja e parë e autorit Naim Salihu, gjatë leximit të së cilës lexuesi shpesh, për disa çaste ka për t’u ndalur që të mendojë, ngase ka për t’i sjellë kënaqësi në përjetimin e vlerave poetike dhe të shumëllojshmërisë së motiveve, por njëkohësisht do të impresionohet edhe me një anë tjetër të saj, me trajtat artistike, të cilat nuk janë pretendim i madh i autorit në asnjë pikëpamje, sepse ai është ndalur te bota e ndjenjave të veta subjektive dhe me to kryesisht i ka përshkuar të gjitha poezitë e veta.
Autori Naim Salihu shquhet edhe për gjurmim dhe trajtim të motiveve të lashta, që në vargjet e tij janë të gërshetuara dhe të stolisura me ngjyra atdhedashurie.
Kafeja u poq
Kafeja gufoi
Gati seç u derdh
Pakëz më përvëloi
Lashtësia më mori
Mbi pjergull m´shaloiGjyshin tim e pashë
Me pushkën në dorë
Me vdekjen për liri
Kishte lidhë kurorëS’dinte shkrim-lexim
Jo s’dinte të shkruaj
Vatrën s’mund ta shihte
Nën kthetrën e huaj(Poezia “Në lëkurën e ogiqit”)
Kjo zgjedhje e motiveve me gjeturi dhe modesti i ka ndihmuar shumë autorit Naim Salihu dhe ka bërë që kjo përmbledhje të shquhet në mënyrë edhe më impresive dhe si më e begatshme, sepse si e tillë lexuesit do t’i sjellë kënaqësi të pamohueshme, ngase në to do të gjejë edhe shumë sekuenca intime, me të cilat është e përshkuar deri diku poezia e tij.
Fustanin që ta dhurova
Shtrenjtë ta pata blerë
E shqyem në shkarravina
Në parajsën verë
Si oktapodi nga deti
Zemrën ma mbështolle
Ibret e pis seç më bëre
Dashurinë e nxore
Dorëzohem, gjunjëzohem
Në gërshet të betohem
Për ato mollët e kuqe
Jo kurrë nuk pendohem(Poezia “Sikur oktapod”)
Ajo me çka, në rend të parë përshkohet përmbledhja e Salihut, në shumë poezi, është toni i theksuar i mitikës, i cili është i trajtuar në vargjet, ku rikujtohet e kaluara e njerëzimit, të cilin shpesh e ka lënduar jeta plot helm, duke ia vulosë ndjenjën e tij humane si cilësi shpirtrore.
Hermesi në dorë
Latonte pandorë
Eu si urdhëroi
Hefesti ta ndërtojë
Prometeu s’e besoi
Epimeteu e mori
Vëllain s’e dëgjoi
Por, eu si ia drodhi(Poezia “Pandora”)
Vlerat poetike të poezisë së Naim Salihut mund të vërehen dhe kuptohen vetëm nëse i shqyrtojmë në tërësi, d.m.th. nëse e kemi parasysh faktin se tingujt jetësorë në poezitë e tij nuk janë të qetësuar.
Përmbledhja “Në vetullën e diellit” padyshim duhet pranuar si kontribut të dukshëm dhënë letërsisë sonë dhe si hap të parë të autorit, si tufë poezish, në të cilat fuqia e ndjenjave poetike është ngritë në një nivel të lartë artistik.
Në vargjet e përmbledhjes së autorit Salihu vërehet dora mjeshtërore e tij. Pra vërehet mjeshtëria, ndërtueshmëria, zhdërvjelltësia në përdorim të gjuhës dhe pasurimin e saj me elemente dhe figuracion të bukur. Orkestrimi i toneve është harmonik përkah përmbajtja, lakimet dhe dridhjet lirike janë bukur impresive përkah motivet dhe shtrimi i tyre, por edhe përkah përpunimi dhe shtjellimi.
Gjuha e poezive të autorit Naim Salihu është e pastër dhe e rrjedhshme. Në të ka madje edhe fuqi retorike, duke u bërë origjinale dhe me ngjyra individuale si instrument i domosdoshëm i transponimit të trajtave poetike.
Poezia e autorit Salihu shquhet për laryshi figurash letrare dhe vargu i tij është metrash, llojesh dhe rimash të ndryshme, që vërtet përmbledhjes ia shtojnë vlerën. Motivet që autori i ka shtjelluar në vargjet e veta janë: motivi atdhetar, i kurbetit, social, etj.
Dhe krejt në fund, konstatojmë se poezitë e Naim Salihut, të përfshira në këtë përmbledhje janë realizime të bukura dhe të arritura të këndshme letrare.
Podujevë, më 9 dhjetor 2017
