Besmir Buranaj Hoxha dhe Dael Dervishi jane dy konceptuesit dhe themeluesit e ditarit shkencor “Arbëria” me qëllim për të zhvilluar një debat profesinal midis akademikëve dhe shkencëtarëve shqiptar. Sipas tyre kjo formë është efikatësë për shpërndarjen e dijes, rritjes së edukimit dhe ngritjen e imazhit të Shqipërisë sipas standarteve parimore.
Besmir Buranaj Hoxha është një shkenctar studiues pranë Universitetit të Teksasit në Austin duke u specializuar në lëngjet për shpimin e puseve, automatizimin e lëngjeve dhe mekanikat shkëmbore. Ai është i diplomuar në kimi me bazë inxhenjerike dhe ka master në Operation Research. Gjithashtu, ai është një këshilltar Teknik pranë PetroFluids shpk, një shoqëri e specializuar në shërbime teknike në fushat e naftës, studime fixibiliteti Teknik dhe projekte planifikimi. Në kohën e lirë, Besmiri është recensor për JGNSE, MDPI Journal dhe redaktues për revista të të ndryshme shkencore ndërkombëtare.
Dael Dervishi është ish-Drejtori Ekzekutiv i Agjencisë Kombëtare të Burimeve Natyrore në Shqipëri. Në rolin e tij Z. Dervishi ka mbikëqyrur shfrytëzimin e burimeve natyrore të Shqipërisë duke përfshirë minierat, hidrocentralet, dhe naftën. Me profesion jurist, ai ka qenë më parë Sekretar i Përgjithshëm pranë Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës. Z. Dervishi është tani pjesë e programit të McCain Institute në Washington DC, Next Generation Leaders.
Intervista me Besmir Buranaj Hoxha dhe Dael Dervishi
Bisedoi: Ermira Babamusta
Si lindi ideja për revistën shkencore?
Dael Dervishi: Ideja ishte e Besmirit dhe mua më pëlqeu shumë, pasi në Shqipëri ka një vakum profesional dhe shkencor në lidhje me diskutimet e kësaj natyre. Kështu që kjo ide do të kontibuonte për të çuar përpara inavacionin dhe shkencën në vendin tonë
Besmir Buranaj Hoxha: Tema për ditarin shkencor shqiptar lindi kur unë me Daelin po shkruanim artikullin tonë të parë (të përbashkët) sa i përket teknologjisë së transformimit të mbetjeve në karburant. Unë vura re qe shumica e publikimeve që janë shkruar nga ana shkencore (brenda Shqipërisë) jan shkruar tek disa revista të panjohura edhe të shpërndara. Madje, edhe shumica prej tyre nuk ishin shkruar në standard të lartë sa i përket strukuturës edhe shkrimit të një publikimi të tillë shkencor.
Duke marrë parasysh që problemi më i madh ne Shqiperi është “brain drain”, propozova idenë që të krijonim një revistë shkencore ku shkrimet shkencore ose teknologjike sa i përket Shqipërisë, të jenë tek një revistë ku redaktorë dhe recensues të jenë profesionistë nga çdo lloj industrie, plus edhe disa te jenë profesionistë të njohur, shqiptarë edhe të huaj. Kështu, kjo krijon mundësinë që shkrimet sa i përket Shqiperisë të jenë në një revistë me arkivën e saj dhe në të ardhmen, kush do të kërkojë për një shkrim profesional me besueshmëri, mund të kërkoj tek revista dhe arkivat e saj.
Cilat fusha do përfshishen në këtë Journal?
Besmir Buranaj Hoxha: Kjo është pjyete me vlerë. Duhet të bëjmë një studim ku të shqyrtojmë se cila do të ishte tema më me vlerë për Shqiperinë. Por në përgjithësi, inxhenjeri, shkencë, kimi, biologji, mjedsi, mjeksi dhe pse jo albanologji, e kam me shumë pasion këtë të fundit dhe me është bërë kërkesë nga disa alabanlogë nga çdo anë e botës. Per shembull, jemi duke bërë një shkrim tjeter me disa studiues shqiptarë ne Amerik sa i perket ADN-së Shqiptare, duke përcaktuar edhe disa ADN tek disa fise Shqiptare.
Çfarë roli luan edukimi në zhvillimin dhe nxitjen ekonomike në vend?
Dael Dervishi: Edukimi, përvec se një e drejtë njerëzore, është edhe një e mirë publike. Edukimi duhet të nxitet dhe inkurajohet në të gjitha format e mundshme, qoftë brenda apo jashtë sistemit arsimor. Kjo revistë është një formë fantastike për te shpërndarë dije.
Cili është qëllimi dhe synimi i këtij projekti?
Besmir Buranaj Hoxha: Të rrisim nivelin profesional në Shqipëri. Të risjellim brain-gain, se paku në publikime serjoze me besueshmëri. Ka shumë shkrime nëpër portale që janë qesharake edhe jo serioze. Me tepër, ka shumë shkrime në internet të shkruar nga dashakeqës që prishin imazhin e Shqipërisë. Për shembull, në Wikipedia shumica e faqjeve sa i përket Shqipërisë (ato të shkurara në Anglish) janë krijuar nga Serbë ose Sllavë te ndryshëm që japin pamje jo aq të mirë dhe nga një këndvështrim jo-shqiptar. Vetëm shumë pak njerëz e dinë kete çeshtje. Të rinj shqiptarë në disaporë i lexojnë dhe i besojnë këto perralla gjoja sikur janë të vërteta edhe kjo duhet të ndryshojë.
Çfarë ju nevojiet për realizimin dhe suksesin e këtij projekti? Si mund të angazhohet komuniteti shqiptar?
Dael Dervishi: Kjo revistë është një formë debati shkencor i hapur për të gjithë profesionistët e fushës. Ne do të nxisim zhvillimin e këtij debate brenda dhe jashtë Shqipërisë. Gjëja kryesore që nevojitet është pasioni, pastja cdo rezultat tjetër do të vijë vetë.
Besmir Buranaj Hoxha: Ky projekt eshtë i vështirë, por mund të bëhet. Disa revista ndërkombëtare që unë marrë pjesë (jam redaktor dhe recensues tek disa revista) janë për tu marrë si shembull. Edhe krijuesit e këtyre revistave do të na ndihmojnë në punën tonë. Madje do kemi edhe ndihmë nga profesionistë (si per shembull Meti Tmava) nga Amerika që do të na ndihmojë që të krijojmë database për arkivat.
Cilat janë disa nga aktivitet që keni marrë pjesë në Amerikë për kauzën shqiptare?
Besmir Buranaj Hoxha: Shumë te tilla. Ato me afër zemrës time jane te komunitetit tim në Houston, Arberia. Pastaj është parada shqiptare ku marrim pjesë çdo vit me shoqatën Albanian Roots. Kur kam më shumë kohë, përpiqem të marr pjesë tek shoqata AACL e Joe DioGuardi.
Cilat janë disa nga arritjet tuaja me të cilat ju krenoheni?
Dael Dervishi: Kam krijuar një familje të mrekullueshme dhe tashmë janë bërë disa muaj që jam larg saj. I përmalluar, në këtë moment kjo më duket arritja ime më e madhe.
Besmir Buranaj Hoxha: Kam marrë pjesë në lojrat ndërkombëtare në not dhe përfaqësuar Shqipërinë në 2010 – European Swimming Championships. Gjithashtu edhe kontributin tim tek sporti i Hendbollit, Basketbollit, edhe Futbollit. Mbi te gjitha, sportin e kam në zemër edhe të parin përpara çdo profesioni tjeter.
Mesazhi juaj për diasporën dhe Shqipërinë.
Dael Dervishi: Personalisht mendoj që ndryshimi pozitiv më i madh, Shqipërisë do ti vijë vetëm falë diasporës, pasi kjo më duket kategoria shqiptare me më shumë atdhe-dashuri.
Besmir Buranaj Hoxha: Shqiptar mos rri, po duku! Veprimet jehojnë më shumë se fjalët.
